بررسی عوامل بیوکلیماتولوژی بر پیش‌بینی عملکرد زنبورعسل در شرایط تغییر اقلیم (مطالعه موردی: شاهین‌دژ)

عناصر اقلیمی ازجمله عوامل تاثیرگذار بر عملکرد محصولات مختلف زراعی و دامی هستند. با توجه به تغییرات اقلیمی پیش‌رو، بررسی تاثیر شاخص‌های اقلیمی بر تولیدات دامی در حال حاضر می‌تواند یک چالش مهم برای تولیدکنندگان باشد. پیش‌بینی عملکرد محصول از مهم‌ترین موضوعات مورد بررسی در بحث امنیت غذایی، جهت افزایش کارایی اقتصادی تولیدات دامی است. در این پژوهش ارتباط عناصر و شاخص‌های اقلیمی با عملکرد زنبورعسل در شهرستان شاهین‌دژ مورد بررسی قرار گرفت. طول دوره آماری 12 سال از سال 2007 لغایت 2018 بوده است. نخست، عناصر و شاخص‌های اقلیمی که دارای همبستگی بالا و معنی‌دار با عملکرد محصول بودند مشخص شدند. سپس با رعایت پیش‌فرض‌ها مدل پیش‌بینی عملکرد عسل ارائه شد. اعتبار مدل مبنی بر خطی بودن رابطه متغیرهای مستقل و وابسته، سپس نرمال بودن توزیع مقادیر خطا و استقلال مقادیر خطاها بوده است. که در نهایت نرمال بودن توزیع متغیر وابسته مورد آزمون قرار گرفت. خروجی نتایج مدل نشان داد که عملکرد محصول با دما دارای رابطه معنی‌داری است. جذر مجموع مربعات خطا جهت برآورد دقت مدل عملکرد برابر 11 درصد بوده است. لذا می‌توان با دقت بسیار خوبی بیان داشت، اثر تغییر آب و هوا به ازای افزایش نیم درجه‌ای دما عملکرد عسل را در حدود 40 تن در سال کاهش خواهد داد. نتایج بررسی روند شاخص‌های اقلیمی حدی گرم و سرد که توسط گروه کارشناسی آشکارسازی تغییرات اقلیمی سازمان جهانی هواشناسی ارائه شد، نشان می‌دهد منطقه مورد مطالعه روند گرم شدن را سپری می‌کند. لذا تغییر عملکرد زنبورعسل به طور عمده تحت تاثیر عوامل اقلیمی بوده است. لذا پیشنهاد می‌شود، از گونه‌های زنبور‌عسل مقاوم و سازگار با شرایط تغییراقلیم جهت افزایش عملکرد استفاده شود.

Investigation of Bioclimatology Factors on Prediction of Honeybee Performance in Climate Change Conditions (Case Study: Shahindej)

Climatic variables are among the factors influencing the performance of various crop and livestock products. Considering the advanced climate change, the impact of climate indicators on livestock production can present serious challenge for producers. Crop yields prediction is one of the most important issues in the food security debate to increase the economic efficiency of livestock production. In this research, the relationship between climatic elements and indicators with honey bee function in Shahindej was investigated. The length of the statistical period was 12 years from 2007 to 2018. First, elements and climatic indices that were highly correlated with product yield were identified. Then, by default, the honey yield prediction model was presented. The validity of the model is based on the linearity of the relationship between independent and dependent variables, then the normal distribution of the error values and the independence of the error values. In the end, the normal distribution of the dependent variable was tested. Output of the model results showed that product performance with temperature was significant. The accuracy of the honey performance model with a RMSE was 11%. Therefore, it can be said with great accuracy that the effect of climate change on a halfdegree increase in temperature will reduce honey performance by about 40 tons per year. The results of the study of the trend of cold and cold climate indicators presented by the World Meteorological Organization's Climate Change Detection Panel, Indicates that the region under study is experiencing a warming process. Therefore, changes in bee function were mainly influenced by climatic factors.