ارزیابی کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی واحدهای پرورش گاو شیری در کشت و صنعت مغان با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها و رگرسیون توبیت

کارایی یکی از مهم ترین عوامل رشد بهره وری به ویژه در بخش کشاورزی می باشد. پژوهش حاضر با هدف اندازه گیری کارایی های فنی، تخصیصی و اقتصادی و مشخص نمودن عوامل موثر بر آنها در ایستگاه های پرورش گاو شیری شرکت کشت و صنعت مغان انجام شده است. داده های این تحقیق مربوط به سال تولیدی 1396 بوده که جمع آوری آمار و اطلاعات آن با روش مطالعه اسنادی، مشاهده و مصاحبه حضوری انجام شده است. در این تحقیق، برای تجزیه و تحلیل های مربوط به محاسبات کارایی و تعیین عوامل موثر به ترتیب از نرم افزارdeap 2.1 و eviews10 استفاده شد. برای طراحی مدل تحلیل پوششی داده ها، متغیر های اصلی مورد استفاده در تحقیق شامل، اندازه گله بر حسب راس، خوراک و کنسانتره بر حسب کیلوگرم، نیروی انسانی بر حسب نفر مرد روز، بهداشت بر حسب دفعات در روز‌،‌ تولید شیر و تولید کود دامی برحسب کیلوگرم و مجموع درآمدهای مختلف تعیین شد. محاسبات کارایی با فرض عملکرد روزانه ایستگاه های تولید شیر در قالب عملکرد بنگاه انجام و نتایج آن روزانه، ماهانه و سالانه حاصل شد. جهت تعیین عوامل موثر بر مقدار کارایی های بدست آمده از آنالیز رگرسیون توبیت و آماره والد استفاده شد. نتایج نشان داد که کارایی فنی با بازده ثابت نسبت به مقیاس 0.884 و با بازده متغیر نسبت به مقیاس 0.962 می باشد. کارایی مقیاس این شرکت 0.918 محاسبه شد که در آن 16 روز عملکرد این شرکت با بازده کاهشی نسبت به مقیاس و 349 روز آن با بازده افزایشی نسبت به مقیاس ثبت شد. مقدار کارایی فنی در حالت کلی 0.901، کارایی تخصیصی 0.845 و کارایی اقتصادی 0.761 محاسبه شد. در ارزیابی کلی، کارایی تولید شیر در دی ماه بیشترین و در اردیبهشت ماه کمترین مقدار را به خود اختصاص دادند. عوامل تاثیرگذار بر مقدار کارایی فنی متغییرهای خوراک، کنسانتره و بهداشت بوده است. تاثیر میزان خوراک و کنسانتره در جیره غذایی دام ها مثبت و میزان بهداشت استفاده شده تاثیرگذاری منفی بر کارایی فنی داشته است. تاثیرگذاری متغیر خوراک و کنسانتره بر کارایی اقتصادی منفی و متغیر بهداشت مثبت بوده است. از نظر تاثیر گذاری کارایی‌های مختلف بر درآمد تولید شیر،کارایی فنی و تخصیصی دارای تاثیر منفی و کارایی اقتصادی دارای تاثیر مثبت گزارش شد.

Evaluation of Technical, Allocative and Economic Efficiency of Dairy Cattle Breeding Units in Moghan Agro-Industry with the Approach of Data Envelopment Analysis and Tobit Regression

Efficiency is one of the most important factors in productivity growth, especially in agriculture. The purpose of this study was to measure the technical, allocation and economic efficiency and to identify the factors affecting them in dairy cattle stations of Moghan agroindustry company.The data of this research are related to the year 2017, which gathered its statistics and information by documentary study, observation and interviewing. In this research, Deap 2.1 and Eviews 10 software were used for analyzing performance calculations and determining effective factors, respectively. In order to design a data envelopment analysis model, the main variables used in the research included the herd size per head, feed and concentrate in kilograms, manpower in terms of mandays, hygiene per day, milk production and manure production in kilograms and total revenues were determined. Efficiency calculations were carried out with the assumption of the daily operation of milk production stations in the form of firm performance and the results were obtained daily, monthly and annual. Tobit regression analysis and parents' statistics were used to determine the effective factors on the amount of efficacy. The results showed that the technical efficiency with constant returns was 0.844 and with the return on the variable of 0.962. The company's scale efficiency was 0.918, in which 16 days performance of the company was recorded with a slower return to scale and 349 days with incremental returns to scale. The technical efficiency value in the general condition was 0.901, the allocation efficiency was 0.845 and the economic efficiency was 0.761. In general, milk production efficiency was the highest in January and the lowest in April. Factors affecting the amount of technical efficiencies of feed and concentrate and health variables. The effect of feed and concentrate in livestock diets and the level of health has been negatively affected by technical efficiency. Effect of feed and concentrate variables on negative economic efficiency and positive health variable. In terms of the effectiveness of different efficiencies on the income of milk production, technical efficiency and allocation had a negative effect and economic efficiency had a positive effect.