تاثیر فصل زایش بر برخی صفات تولیدی و تولید مثلی در گاوهای هلشتاین استان تهران

هدف از این پژوهش بررسی اثر فصل زایش بر برخی از صفات تولیدی شامل: میزان تولید شیر، درصد چربی و برخی صفات تولید مثلی شامل: طول دوره آبستنی، وزن تولد گوساله و همچنین، برآورد پارامتر های ژنتیکی صفات مورد مطالعه بود. در این مطالعه از اطلاعات مربوط به 22360 راس گاو شیری نژاد هلشتاین 65 گله ی استان تهران که طی سال های 1390 تا 1394 توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور جمع آوری شده بود، استفاده گردید. مطالعه اثرات ثابت (گله، سال و فصل زایش) و آزمون های مقایسه میانگین با استفاده از رویه ی glm نرم افزار 9.2 sas صورت گرفت. پارامترهای ژنتیکی توسط نرم افزار 3.0 asreml برآورد شد. فصل زایش بر همه صفات تاثیر معنی دار داشت (p<0/05). بیشترین میزان تولید شیر در فصل پاییز (43/41 ±8765/93 کیلوگرم) مشاهده شد. بیشترین و کمترین مقادیر میانگین درصد چربی به ترتیب در پاییز (0/01±3/20 درصد) و زمستان (0/01 ±3/18 درصد) بود (p<0/05). طولانی ترین و کوتاه ترین دوره آبستنی به ترتیب در تابستان (1/65 ±289/95 روز) و بهار (1/66 ±219/33 روز) مشاهده گردید. بیشترین و کمترین وزن تولد گوساله به ترتیب در زمستان (0/37± 42/86 کیلوگرم) و تابستان (0/34 ±42/31 کیلوگرم) مشاهده شد (p<0/05). وراثت پذیری برای تولید شیر، درصد چربی، دوره آبستنی و وزن تولد گوساله به ترتیب 0/01±0/17، 0/01 ±0/02، 0/008±0/03 و 0/11 ±0/30 برآورد شد. همبستگی های ژنتیکی و فنوتیپی تولید شیر و درصد چربی به ترتیب 0/01 ±0/08 و 0/12 ±0/29 مشاهده شد. مقادیر همسبتگی ژنتیکی و فنوتیپی بین وزن تولد گوساله با طول دوره آبستنی به ترتیب 0/03 ±0/05 و 10/18 ±0/20 بود. بکارگیری برنامه های مدیریتی مانند تعیین زمان مناسب برای تلقیح گاو های ماده آماده آبستنی، می تواند به بهبود میزان تولید شیر و درصد چربی در پاییز و زمستان منجر شود. با توجه به همبستگی مثبت بین وزن تولد گوساله و طول دوره آبستنی، مدیریت صحیح و تغذیه مناسب، می تواند در کاهش نرخ سخت زایی در فصول سرد موثر باشد.