کلان‌شهرهای جهان اسلام در فرایند جهانی‌شدن و شهر جهانی مطالعه تطبیقی: تهران و استانبول

روند سریع و رو به رشد کلان‌شهرها در مسیر مبدّل شدن به شهرهای جهانی و جهان‌شهرها متاثر از هم‌افزایی ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و علمی جغرافیای سیاسی شهر می‌باشد. شهرها به مثابه یک موجود زنده در مسیر تکاملی خود از نوزادشهر به مادرشهر، کلان‌شهر، شهر جهانی و جهان‌شهر تبدیل می‌شوند. کلان‌شهرها در این فضای رقابتی می‌کوشند تا سطح رقابت‌پذیری خود را با رقبا ارتقا ببخشند. در این پژوهش محقق با شاخص‌سازی برای شهرهای جهانی براساس نظر اندیشمندان جغرافیای سیاسی در زمینه مطالعه پیرامون شهرهای جهانی، عملکرد دو کلان‌شهر تهران و استانبول را از بین کلان‌شهرهای جهان اسلام برپایه معیارها و کارکردهای شهرهای جهانی مقایسه تطبیقی کرده تا بررسی نماید هر یک از این دو شهر در چه جایگاهی از رتبه‌بندی شهرهای جهانی قرار دارند. به همین منظور با استفاده از نرم‌افزار arcmap نقشه‌های مربوطه تهیه و به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی شاخص‌ها و معیارهای عددی موجود پرداخته شده است. با تحلیل‌های صورت گرفته این نتیجه حاصل شد که در اکثر شاخص‌ها عملکرد شهر استانبول نسبت به تهران از موقعیت بهتری برخوردار است و به شکل مناسبی در جامعه شبکه‌ای و فضای جریانی شهرهای جهانی قرار گرفته است که البته به دلایل مختلف نظیر موقعیت ژئوپلیتیکی، فضای باز اقتصادی و سایر شاخص‌ها است. نتایج بررسی تطبیقی وضعیت این دو کلان‌شهر، باعث طراحی مناسب‌تر چشم‌انداز آتی این شهرها توسط مدیران در راستای تحقق شهر جهانی می‌باشد.

the metropolises of the islamic world in the process of globalization and the global city comparative study: tehran and istanbul

the rapid and growing trend of metropolises on the way to becoming global cities and world cities is affected by the increasing political, economic, cultural and scientific dimensions of the political geography of the city. cities, as living beings, evolve from the new city to the mother city, the metropolis, the world city, and the world city. in this competitive environment, metropolises try to improve their level of competitiveness with competitors. in this study, the researcher compares the performance of the two metropolises of tehran and istanbul among the metropolises of the islamic world based on the criteria and functions of the world cities based on indexing for world cities based on the opinion of political geography thinkers in the study of world cities. what is the position of the city in the ranking of world cities. for this purpose, the relevant maps have been prepared using arcmap software and the existing numerical indicators and criteria have been studied in a descriptive-analytical manner. with the analysis, it was concluded that in most indicators, the performance of istanbul has a better position than tehran and it is well placed in the network society and flow space of global cities, which, of course, for various reasons such as geopolitical position, open economic space and other indicators. the results of a comparative study of the situation of these two metropolises, causes a more appropriate design of the future landscape of these cities by managers in order to achieve a global city.