شناسایی و تحلیل عوامل سوداگرانه موثر بر تغییرات کاربری زمین و فعالیت(مورد کاوی خیابان گیشا کوی نصر تهران)

اهداف برنامه‌ریزی کاربری زمین به عنوان هسته اصلی برنامه‌ریزی شهری از وجوه مختلفی قابل بررسی است.استفاده بهینه اراضی و پیش‌گیری از سوداگری زمین از این اهداف است.وارد شدن ارزش اضافی و انباشت مازاد در شهر می‌تواند با پررنگ کردن وجه سرمایه‌ای، سبب تغییر در میزان تقاضای زمین شهری به عنوان بستر مکانی و فضایی فعالیت‌ها شود.یکی از اشکال این دسته از تغییرات، تجاری شدن نواحی مسکونی و تمایل برخی افراد برای تغییر کاربری مسکونی به تجاری است که بخش عمده‌ای از جداره‌های محلات مسکونی کلانشهر تهران بویژه محلات شمالی شهر را طی سالیان اخیر دربرگرفته است.کوی نصر در منطقه 2 شهر تهران بافتی شطرنجی با محوریت خیابان گیشا دارد که تعدد کاربری‌های تجاری فرامحلی در جداره این خیابان، مسئله مطرح شده در این پژوهش بود. با توجه به مشاهدات میدانی انجام شده در هر 45 متر از این خیابان یک بانک وجود دارد و این درحالیست که شعاع عملکردی فعالیت‌های بانک، در مقیاس ناحیه تعریف می‌شود.مسئله طرح شده از آن جهت قابل بررسی است که توجیه مالی و سوداگرانه این تغییرات می‌تواند باعث بروز فشارهایی بر محیط مانند آلودگی صوتی، ترافیکی و در مواردی نارضایتی ساکنین محدوده شود.بنابراین هدف اصلی این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل سوداگرانه موثر بر تغییرات کاربری زمین در جداره خیابان گیشا است.روش پژوهش در این مطالعه کتابخانه‌ای، اسنادی، پیمایش میدانی و محلی و همچنین استفاده از روش تحلیل عاملی به منظور تعیین عوامل موثر بر تغییرات کاربری در خیابان گیشا بوده است.با استفاده از این روش 3 عامل دسترسی، اقتصاد زمین و توزیع فعالیتی و ساختار محله‌ای به عنوان عوامل موثر بر تغییرات کاربری در جداره خیابان گیشا مطرح شد.در نهایت به منظور برنامه‌ریزی جهت کنترل پیامدهای سوداگرانه این تغییرات، جدول ماتریس عوامل خارجی و داخلی تنظیم و رویکرد تدافعی برای ارائه راهبرد و سیاست‌ها اتخاذ شد.

identifying and analysis the speculative factors affecting land use changes and activity (case study:gisha street in tehran)

landuse planning goals as the main core of urban planning are classified and studied from different aspects. the inclusion of additional value of surplus funds in the city can highlight capital funding. following this, changes in urban land demand as the spatial changes of activities and functions occur.the commercialization of residential areas and the tendency of residential landuse changes are the disadvantages of these changes,which constitute a major part of residential neighborhoods of tehran metropolis ,especially the northern neighborhoods of the city. the main structure of nasr neighborhood in the 2th district of tehran is based on gisha street. the most important issue is multiplicity of commercial land uses in the gisha street. according to the observations there is a bank in every 45metres of the street , while the performance radius of bank activities is defined in the region scale. it is argued that land price growth, financial and speculative justifications of these changes can cause pressure on the environment.therefore, according to the above mentioned factors,the main objective of this study is identifing the factors affecting landuse changes in the gisha street.the research method in this study is documentary , local survey as well as the use of factor analysis in order to determine factors affecting landuse changes.by using this method, accessibility,landeconomics and activity distribution and neighborhood structure were considered as three factors affecting land use changes in the gisha street .finally, in order to plan to control the speculative consequences of these changes , the analysis of external and internal factors with regard to indicators in questionnaire, swot table and finally defensive strategy to offer strategies and policies was adopted these strategies were presented in two categories: sustainable management of income sources of urban management and control of changes in land use changes.