ارائه یک مدل ترکیبی جهت سنجش هویت مکانی در فضاهای شهری (نمونه موردی: بافت تاریخی شهر تهران)

با تغییر و تحولات شدید جمعیتی، اقتصادی و کالبدی- فضایی در دهه های اخیر هویت شهرها نیز دچار تغییرات زیادی شده است. با توجه به اینکه هویت مکانی تحت تاثیر عوامل مختلف اجتماعی، کالبدی، معنایی، کارکردی و طبیعی است که هر یک از این ابعاد دارای شاخص های متعدد با روابط درونی پیچیده می باشد؛ سنجش و ارزیابی آن مسئله‌ای اساسی و پیچیده است؛ بنابراین هدف این پژوهش «ارائه مدلی ترکیبی جهت سنجش هویت مکانی در فضاهای شهری» است. برای تحقق این هدف از روش های کمی استفاده شده است بدین‌صورت که ابتدا پرسشنامه خبرگان با حجم نمونه 19 نفر در قالب ترکیب مدل های دیماتل و فرایند تحلیل شبکه تحلیل شده و در ادامه پرسشنامه استفاده‌کنندگان از فضا با حجم 384 نمونه در 12 فضای شهری توسط مدل تاپسیس آنالیز شد. نتایج نشان می‌دهد که بازار تهران به‌عنوان هسته مرکزی بافت تاریخی تهران علی رغم افت هویت در دهه های اخیر هنوز از سطح قابل قبولی برخوردار است اما هر چه فاصله از بازار بیشتر شود، ابعاد مختلف اجتماعی، کالبدی، کارکردی، طبیعی و معنایی هویت با افت مواجه می‌شوند. همچنین از بعد روش‌شناختی می‌توان گفت که مدل ترکیبی danp-topsis برای سنجش ابعاد مختلف هویت مکان به‌صورت یکپارچه، مدل مناسبی است.

presenting a hybrid model for measuring place identity in urban spaces (case study: tehran's historical district)

according to the fact that place identity is influenced by various social, physical, semantic, functional, and natural factors, each of these dimensions has multiple indicators with complex internal relationships; measuring and evaluating it is a fundamental and complex issue. therefore, the aim of this study is to provide a combined model for measuring the identity of place in urban spaces. to achieve this goal, quantitative methods have been used. first, the expert questionnaire with a sample size of 19 people was analyzed in the form of a combination of dematel model and analytical network process, then the questionnaire of space users with a volume of 384 samples in 12 urban spaces was analyzed by topsis model. the results show that despite the decline in identity in recent decades, tehran bazaar as the central core of tehran’s historical district still has an acceptable level, but the further away from the bazaar, the different dimensions of social, physical, functional, natural and the semantic identity is declining. also, from a methodological point of view, it can be said that the combined danp-topsis model is a suitable model for measuring the various dimensions of place identity in an integrated way.