بررسی ویژگیهای ظاهری درختان کهنسال پهن‌برگ و سوزنی‌برگ به منظور کاربرد آنها در احیای جنگلهای استان ایلام

درختان کهنسال به‌عنوان مهم‌ترین ذخایر ژنتیکی کشور از اهمیت و ارزش زیادی از جنبه های مختلف اکولوژیکی، مدیریت احیای جنگل، اکوتوریسم و حتی تاریخی برخوردارند. در این پژوهش پس از شناسایی درختان کهنسال در جنگل های استان ایلام، ویژگی های ظاهری آن‌ها شامل قطر برابرسینه، ارتفاع تنه، ارتفاع کل، طول تاج، قطر حداقل و حداکثر تاج، سلامت تاج، شادابی تاج، تقارن تاج، سلامت تنه و شکل تنه بررسی شد. انتخاب درختان کهنسال بر اساس معیار قطر برابرسینه بود. بعد از جنگل گردشی تعداد 43 درخت کهنسال متشکل از 5 اصله لرگ، 5 اصله نارون، 11 زبان گنجشک، 3 داغداغان، 4 چنار، 4 انجیر، 7 زیتون و 4 زربین شناسایی شد. نتایج نشان داد که از درختان تک تنه ای، چنار حائز بیشترین میانگین قطر برابرسینه (171 سانتی متر)، ارتفاع کل (8/15 متر) و ارتفاع تنه (6 متر) بود و از درختان چندتنه ای، زیتون دارای بیشترین میانگین قطری (260 سانتی متر) بود. لرگ و نارون بیشترین میانگین طول تاج (11 متر) و زبان گنجشک بیشترین مساحت تاج (195 مترمربع) داشتند. بیشترین درصد تنه های واحد متعلق به لرگ (80 درصد) و داغداغان (67 درصد) بود. بیشترین درصد تنه های سالم متعلق به زربین (50 درصد) و زیتون (50 درصد) و بیشترین درصد سلامت تاج متعلق به لرگ (100 درصد)، داغداغان (100 درصد)، چنار (100 درصد)، زیتون (100 درصد) و انجیر (100 درصد) بود. بیشترین درصد تقارن تاج متعلق به داغداغان (100 درصد) و بیشترین درصد شادابی تاج متعلق به لرگ (100 درصد)، زبان گنجشک (100 درصد)، داغداغان (100 درصد)، چنار (100 درصد)، زیتون (100 درصد) و انجیر (100 درصد) بود. بر اساس ویژگی های ظاهری مطلوب درختان کهنسال می توان با تولید نهال های مقاوم حاصل از بذر آن‌ها به تقویت و احیای جنگل های زاگرس کمک کرد.واژگان کلیدی: درختان کهنسال، کمی و کیفی، جنگل های بلوط، ایلام[1] این مقاله برگرفته از پروژه ملی مصوب موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور که زیر پروژه آن در استان ایلام اجرا شده است، می باشد.[2] . نویسنده مسئول: استان ایلام، شهرستان ایلام، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی،

evaluation of the morphological characteristics of broadleaf and needle leaf old trees for use in reforestation of forests in ilam province

old trees as the most important genetic reserves of the country have great importance and value in various aspects of ecology, forest restoration management, ecotourism and even history. in this research, after identification of the old trees in the forests of ilam province, their morphological characteristics including dbh, trunk height, total height, crown length, min & max crown diameter, crown health, crown firmness, crown symmetry, trunk health and trunk shape were examined. the selection of old trees was based on dbh criterion. after the forest survey, 43 old trees including 5 petrocarya fraxinifolia, 5 ulmus glabra, 11 fraxinus rotundifolia, 3 celtis caucasica, 4 platanus orientalis, 4 ficus carica, 7 olea europea and 4 cupressus sempervirens were identified. the results showed that among single-stranded trees, p. orientalis had the highest mean dbh (171 cm), total height (15.8 m) and trunk height (6 m), and among multi-stranded trees o. europea had the highest mean dbh (260 cm). p. fraxinifolia and u. glabra had the highest mean of crown length (11 m) and f. rotundifolia had the highest crown area (195 m2). the highest percentage of single-trunks belonged to the p. fraxinifolia (80%) and c. caucasica (67%). the highest percentage of healthy trunks belonged to c. sempervirens (50%) and o. europea (50%) and the highest percentage of healthy crowns belonged to p. fraxinifolia (100%), c. caucasica (100%), p. orientalis (100%), o. europea (100%) and f. carica (100%). the highest percentage of crown symmetry was belonged to c. caucasica (100%) and the highest percentage of crown freshness was belonged to p. fraxinifolia (100%), f. rotundifolia (100%), c. caucasica (100%), p. orientalis (100%), o. europea (100%) and f. carica (100%). based on the desirable morphological characteristics of old trees, it is possible to help the strengthen and restoration of zagros forests by producing resistant seedlings from their seeds.