تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی مراتع و پایش تغییرات آن در دوره‌های خشکسالی و ترسالی با استفاده از ndvi سنجنده modis (مطالعه موردی: مراتع جنوب استان یزد)

آگاهی از خصوصیات پوشش گیاهی مراتع و همچنین عوامل موثر بر آن در برنامه ریزی های محیطی، آمایش سرزمین و توسعه پایدار بسیار حائز اهمیت است. با این حال نقشه های منطقه ای و به روز شده درصد پوشش گیاهی مراتع همواره در دسترس و قابل تهیه نیست. در پژوهش حاضر به منظور تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی مراتع و پایش تغییرات آن در دوره های خشکسالی و ترسالی از شاخص ndvi سنجنده modis طی سال های 1379 تا 1396 با قدرت تفکیک مکانی 250 متر و قدرت تفکیک زمانی 16 روزه و همچنین شاخص خشکسالی spi استفاده شد. منطقه مورد مطالعه بخشی از مراتع واقع در جنوب استان یزد می باشد؛ که در سال 1394 به منظور تهیه داده های زمینی، نمونه گیری از میزان درصد پوشش گیاهی از سطح مراتع منطقه مورد مطالعه صورت گرفت. بر اساس نتایج، شاخص ndvi دارای قابلیت مناسبی در تهیه نقشه درصد پوشش گیاهی می باشد؛ به طوری که ضریب تبیین (r^2) بین این شاخص و نقاط نمونه برداری شده 0/71 بدست آمد. بر اساس نتایج، به طور میانگین طی سال های 1379 تا 1396، پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه 11/3 درصد بوده است. بیشترین و کمترین میزان درصد پوشش گیاهی در سطح منطقه مورد مطالعه به ترتیب مربوط به سال های 1381 و 1379 که به ترتیب دارای وضعیت های ترسالی متوسط و خشکسالی بسیار شدید بودند، با میانگین 14/6 و 9/2 درصد بود که به ترتیب دارای وضعیت های ترسالی متوسط و خشکسالی بسیار شدید بودند. مهمترین عوامل تاثیرگذار بر درصد پوشش گیاهی در منطقه موردمطالعه، میزان بارندگی و دوره های خشکسالی و ترسالی می باشند، به طوریکه ضریب تبیین(r^2) بین شاخص خشکسالی spi و میانگین درصد پوشش گیاهی، 0/85 بهدست آمد. بر اساس نتایج سنجش ازدور وداده های ماهوارهای پتانسیل بالایی در ارزیابی و پایش تغییرات پوشش گیاهی مراتع دارند .

preparation of rangeland vegetation cover map and monitoring its changes in drought and wet periods using ndvi modis product (case study: southern rangelands of yazd province)

knowledge of rangeland vegetation characteristics as well as factors affecting it in environmental planning, land management and sustainable development is very important. however, regional and up-to-date maps of pasture vegetation cover are not always available. in this study, in order to plot the vegetation cover percentage of the rangelands and monitor its changes in drought and wet periods, ndvi products of modis sensor during the years from 2000 to 2017 with a spatial resolution of 250 m and a 16-day time resolution, and the spi drought index were used. the study area is the part of the rangelands located in the southern province of yazd. in 2013, in order to provide ground truth data, a field work was done to take the sampling rate of vegetation from the rangeland level in the study area. according to the results, the ndvi index has a good ability to map vegetation cover, so the coefficient of determination (r2) between this index and the sample points was 0.71. based on the results, the average vegetation cover of the studied area was 11.3% during the years 2000 to 2017. the highest and lowest amount of vegetation cover in the study area was in 2000 and 2002, with moderate mild conditions and very severe drought, respectively (14.6% and 9.2% respectively). the most important factors influencing the vegetation cover in the study area are rainfall and drought periods, so that the coefficient of determination (r2) between the spi drought index and the average vegetation percentage was 0.85. in general, based on the results there is a high potential for assessing and monitoring rangeland vegetation changes using satellite data and remote sensing technique.