ارزیابی و پهنه بندی شرایط حرارتی و فنولوژیکی کشت انگور در استان همدان

کشاورزی در بستر آب و هوا به نتیجه مطلوب می رسد. واکاوی پارامترهای جوی موثر بر محصولات مختلف کشاورزی، بخصوص شرایط حرارتی، یکی از اهداف مهم در مطالعات اقلیم کشاورزی محسوب می شود. در این تحقیق، با استفاده از آمار دمای کمینه و بیشینه روزانه پنج ایستگاه هواشناسی استان همدان شرایط حرارتی برای درخت انگور واکاوی شد. در این مطالعه از روش هایی نظیر پتانسیل گرمایی، توزیع نرمال، انحراف از شرایط بهینه، درجه روزهای رشد فعال و طول دوره فنولوژی استفاده گردید. برای بررسی تاریخ احتمال وقوع یخبندان از محیط نرم افزار آماری smada و روش توزیع نرمال استفاده شد. به منظور پهنه بندی از نرم‌افزار arcgis10/2 و روش درون یابی idw استفاده گردید. نتایج نشان داد که نیمه جنوبی استان، در مناطق ملایر و نهاوند از مجموع واحدهای حرارتی بالاتر و پتانسیل گرمایی بالاتری برای کشت و توسعه انگور برخودار می باشند. از جنوب به نیمه شمالی استان، از مجموع واحدهای گرمایی کاسته می‌شود. با توجه به پتانسیل گرمایی کمتر در نیمه شمالی استان، کشت ارقام زودرس انگور توصیه می‌گردد. بررسی تاریخ احتمال وقوع یخبندان دیررس بهاری در سطح 95 درصد نشان داد که به‌دلیل رخداد آن در اواخر فروردین‌ماه در نیمه جنوبی (ملایر و نهاوند) مصادف با مرحله فنولوژیکی جوانه‌زنی می‌باشد. به‌علت افزایش ارتفاع از جنوب به شمال استان، زمان تکمیل مراحل فنولوژیکی انگور 10 روز به تاخیر می افتد. نتایج حاکی از آن است که میزان انحراف از  شرایط بهینه های دمایی در هر مرحله فنولوژیکی، در نیمه شمالی استان بیشتر از نیمه جنوبی می باشد. با توجه به نتایج تحقیق، پیشنهاد می شود با توجه به پتانسیل گرمایی کمتر در نیمه شمالی استان، کشت ارقام زودرس انگور توصیه می گردد .

evaluation and zoning of thermal and phenological conditions of grape cultivation in hamadan province

agriculture in the context of climate arrives at a favorable outcome. one of the important goals in agricultural researches is the investigation of effects of atmospheric parameter on various agricultural products. in this research we study the thermal and phenological conditions of grape cultivation in hamadan province. in this study we analyzed thermal conditions for grape based on minimum and maximum daily temperatures of meteorological stations in hamadan province, by use of  thermal potential, normal distribution, optimal deviation, growing degree days (gdd), phenology interphase methods. we also used smada software for statistical analyses and by arc gis software to determine the possibility of frost and idw technique for zoning and presentation of spatial distribution results. the results show that from the southern to the northern of hamadan province the total heat units is reduced. an examination of the probability of a late spring frost at 95% showed that the date varies from late april in the southern regions of the province to the first decade of may in the northern half of the region. the probable date of late spring frost was seen at the end of april in the southern half (malayer and nahavand) areas, which coincides with the phenological stage of germination. the date of these phenological stages complete with a delay of ten days from south to north. the deviation from optimal temperature conditions in each grape phenological stage, in the northern half is more than that of the southern half. according to the research results, early varieties of grapes is suitable for cultivation in the northern half of the region, due to the lower heat potential.[d1]