مطالعه توزیع فصلی غبار در منطقه خاورمیانه با استفاده از داده‌های caliop و modis

عمق اپتیکی هواویزها در طول موج 550 نانومتر و ضریب نمای آنگستروم حاصل از داده‌برداری سامانه مادیس با وضوح فضایی 1 درجه در بازه زمانی 2006 تا 2017 برای منطقه خاورمیانه بررسی شده است. عمق اپتیکی هواویزهای تروپوسفری در طول موج 532 نانومتر و ضریب واقطبش ناشی از داده‌برداری لیدار کالیوپ نیز برای همین منطقه مطالعه شده است. این پارامترها بصورت فصلی طبقه‌بندی شده‌اند. نتایج حاصل از عمق اپتیکی نشان از غلظت بالای ذرات هواویز در جو خاورمیانه بخصوص در دو فصل بهار و تابستان دارد. در فصول سرد متوسط فصلی عمق اپتیکی بسیار کم‌تر از فصول گرم است. در فصل بهار چشمه‌های شمال عراق و چشمه‌های مرکزی و شمال عربستان فعالیت بیشتری دارند. با تغییر فصل و فرارسیدن تابستان چشمه‌های جنوب شبه جزیره عربستان نیز فعال می‌شوند. نمای آنگستروم حاصل از اندازه‌گیری‌های مادیس نشان دهنده این است که در مناطق خشک خاورمیانه اندازه غالب هواویزها در مد درشت دانه قرار دارند. در مناطق داخلی عراق و عربستان در تمام طول سال مد درشت دانه است، ولی در مناطق خشک داخل ایران بیشترین میزان مد درشت دانه در فصل‌های گرم رخ می‌دهد و در فصل‌های سرد از میزان ذرات درشت معلق در جو کاسته می‌شود. ضریب واقطبش حاصل از اندازه‌گیری‌های کالیوپ بیانگر این نکته است که در تمام فصول ذرات غیرکروی در جو خاورمیانه حاضر هستند که با توجه به قرار گرفتن خاورمیانه در کمربند غبار امری عادی به نظر می‌رسد.

study of seasonal distribution of dust in the middle east region using caliop and modis data

aerosol optical depth in 550 nm and angstrom exponent measurements with modis have been studied with 1degree resolution for the period 20062017 in the middle east. moreover, tropospheric aerosol optical depth and depolarization ratios measured at 532 nm with caliop have been studied for same area and same period of time too. these parameters have been classified seasonally. optical depth results show high values for the region especially in spring and summer seasons. during the cold seasons, optical depth values are much less compared with their values at warm seasons. at spring, dust sources located in northern iraq and those located in central and northern parts of arabian peninsula are much more active. sources located in southern parts of arabian peninsula get more active by summer. angstrom exponent results show that in arid and semiarid parts of middle east, aerosol sizes are mainly in coarse mode. in arid parts of iraq and arabian peninsula coarse mode particles are dominant during 4 seasons, but for arid parts inside iran coarse mode is dominant during warm seasons and a modification in suspended particle sizes can be seen during cold seasons. depolarization measurements of caliop show that almost in all seasons, nonspherical particles are ready in middle east atmosphere which is usual for an area inside the dust belt.