تحلیل فضایی مخاطره سیلاب در حوضه آبریز نیرچای با استفاده از مدل Hec-Hms و منطق فازی

یکی از مهمترین اقدامات غیرسازهای در جهت کاهش خسارات سیلاب تهیه نقشههای خطر سیل است. در پژوهش حاضر خطر سیل در حوضه آبریز نیرچای واقع در استان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا، از مدل hec-hms برای شبیه سازی بارش رواناب و شناسایی پهنه های سیل خیز و از منطق فازی به منظور روی هم گذاری لایه های موضوعی و تهیه نقشه خط سیلاب استفاده شد. نتایج شبیه سازی نشان دهنده کارایی بالای مدل hec-hms در شبیه سازی بارش رواناب حوضه آبریز نیرچای و برآورد دبی های پیک سیلاب می باشد. تبدیل بارش به رواناب در سطح حوضه نیرچای عمدتا در کنترل ژئومورفومتری و پوشش زمین می باشد. بیشترین ارتفاع رواناب و دبی های پیک حوضه نیرچای در زیرحوضه های بالادست است. این امر به دلیل شیب زیاد، نفوذپذیری اندک خاک، فراوانی سطوح غیرقابل نفوذ و cn بالاست. ترکیب لایه های موضوعی با استفاده از منطق فازی نشان داد که در حدود 8.6 درصد از سطح حوضه در پهنه های با خطر بسیار بالای وقوع سیلاب واقع شده اند. این پهنه ها عمدتا منطبق بر دشت سیلابی رودخانه نیرچای می باشند.

Spatial Analysis of Flood Hazard in Nirchay River Basin Using HEC-HMS Model and and fuzzy logic

Floods are one of the most abundant and destructive natural disasters that every year are caused heavy losses of life and property. Due to human activity in river systems and construction in rivers, flood damage has an upward trend. One of the most important actions to reduce flood damage is the provision of flood hazard zoning maps and their use in spatial planning. In this study, the risk of flood in the Nirchay River Basin that located Ardebil province was investigated. For this purpose, the HECHMS model was used to simulate rainfallrunoff and to identify flood zones and fuzzy logic in order to overlay the layers and prepare a flood hazard zoning map.The simulation results show the high performance of the HECHMS model in simulating rainfallrunoff of the Nirchay River Basin and estimating peak flood discharges. Rainfall conversion to runoff at the Nirchay River Basin controlled by slope and landuse.The most runoff height and peak flow in Nirchay River Basin are located in the upstream subbasins. This is due to the steep, low permeability soil, frequency impervious surfaces and high CN. The combination of layers using fuzzy logic has shown that about 8.6% of the surface of the basin are located with a high risk of flooding. These zones are located mainly on the floodplain of the Nirchay Basin. Due to the Low valley width and low slope, these lands are always at flood risk. Most settlements in the study area are located at downstream of the basin. This has increased the risk of flooding.