تحلیل فضایی شکاف پایداری کشاورزی براساس رویکرد Topsis-Gis ؛ مطالعه موردی: بخش مرکزی کوهدشت

علی رغم گذشت چندین دهه از مطرح شدن رویکرد کشاورزی پایدار در کشور، نظام متعارف کشاورزی کماکان بر بکارگیری هرچه بیشتر از فناوری های غیربومی، نهاده های شیمیایی و بهره برداری بی رویه و بی اندازه از طبیعت استوار است؛ بنابراین شکل گیری و گسترش کشاورزی پایدار با چالش های اساسی مواجه است. در پژوهش حاضر محققان با وقوف بر اهمیت موضوع پایداری کشاورزی به ویژه در مناطق روستایی کشور و نقش آن در حفظ منابع پایه، موضوع پایداری کشاورزی را در روستاهای بخش مرکزی شهرستان کوهدشت مورد توجه قرار داده و به بررسی و تحلیل شکاف پایداری کشاورزی در این منطقه پرداخته اند. به این منظور با توجه به موقعیت استقرار روستاها (دشتی، کوهستانی و پایکوهی) تعداد 20 روستا به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب گردید، شاخص های مربوط به پایداری کشاورزی تدوین و پس از تکمیل پرسشنامه ها توسط بهره برداران کشاورزی، عملیات کدگذاری و ورود داده ها در نرم افزارهای excel و spss انجام گرفت. سپس با بهره گیری از تحلیل تصمیم گیری چندمتغیره تاپسیس، روستاهای مورد مطالعه از نظر پایداری کشاورزی رده بندی شده و با استفاده از تحلیل خوشه ای در قالب چهار خوشه (بسیار ناپایدار، ناپایدار، نیمه پایدار و پایدار) تقسیم بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد سطح پایداری کشاورزی در سه بعد اکولوژیک، اجتماعی و اقتصادی در روستاهای این منطقه ناموزون است. این ناموزونی هم در سطح دهستان های سه گانه این بخش و هم با توجه به موقعیت استقرار روستاهای مورد مطالعه دیده شد.

Spatial analysis of the agricultural sustainability gap based on the TOPSIS-GIS approach

AbstractAlthough decades have passed since the introduction of a sustainable agricultural approach in the country, But the agricultural system is based on the use of nonnative technologies, use of chemical inputs and Excessive exploitation of nature and Therefore, the formation and development of sustainable agriculture has faced major challenges. In this research, the researchers, considering the importance of agricultural sustainability especially in rural areas of the country and its role in maintaining the basic resources, considered the issue of agricultural sustainability In the villages of the central district of kuhdasht county and have studied and analyzed the agricultural sustainability gap in this region. For this purpose, 20 villages were selected by stratified random sampling method based on the location of the villages (plain, mountainous, and foothills), indicators of agricultural sustainability were developed and After completing the questionnaires by agricultural users, coding and data entry were performed in Excel and SPSS. Then, using the TOPSIS multivariate decision analysis, the studied villages were classified based on agricultural sustainability and They were classified into four clusters (Stable, semistable, unstable and very unstable) using cluster analysis. The results of the study showed that the agricultural sustainability level in the villages of this region is unbalanced in ecological, social and economic dimensions. This imbalance was seen both in the rural districts and at the level of studied villages.