تحلیل وضعیت اکولوژیکی پارک‌های شهری با تاکید بر پارک‌های جنگلی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: تبریز)

با توجه به شرایط نامساعد محیطی شهرها، کمبود و نقایص فضاهای باز و سبز شهری در کلان شهرهای کشور، لزوم توجه به پارک‌ها و فضاهای سبز شهری را به لحاظ عملکردهای اکولوژیک و اجتماعی این فضاها بیش از گذشته مطرح نموده است بدین منظور این تحقیق به بررسی و تجزیه و تحلیل اکولوژیکی پارک‌های منطقه‌ای در شهر تبریز پرداخته است. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت تحلیلی- توصیفی و از لحاظ هدف کاربردی می‌باشد. اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی جمع‌آوری شده است و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. جامعه‌ی آماری تحقیق کلیه پارک‌های تبریز و جامعه نمونه پارک‌های جنگلی تبریز شامل پارک‌های ائل‌گلی، باغمیشه، شمس تبریزی و پارک ارم است. روش‌ها و ابزار مورد استفاده برای جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه، نرم‌افزار arc.gis، روش تحلیل شبکه‌ای anp و تابع mc-sdss و روش saw در سیستم اطلاعات جغرافیایی است. بررسی و ارزیابی شاخص‌های اکولوژیک در چهار محور عمده کالبدی و طراحی اکولوژیکی، زیست محیطی، فرهنگی آموزشی و دسترسی می‌باشد. برای شاخص‌های مورد نظر معیارهایی در نظر گرفته شده و با استفاده از پرسشنامه میزان اهمیت این معیارها به دست آمد و وزن معیارها توسط روش anp محاسبه شد. در پارک‌های مورد مطالعه با توجه به نتایج تحقیق جغرافیایی پارک ائل‌گلی از نظر اکولوژیکی در بهترین وضعیت قرار دارد و پارک‌های شمس، باغمیشه و ارم در رتبه‌های بعدی قرار دارند و نکته قابل توجه وضعیت نامناسب پارک ارم و باغمیشه خصوصاً ارم نسبت به سایر پارک‌ها می‌باشد که نیازمند اتخاذ سیاست‌های مناسب در این زمینه برای بهبود وضعیت آن می‌باشد.

Analysis of the ecological status of urban parks with emphasis on forest parks using GIS (Case study: Tabriz)

Considering the unfavorable environmental conditions of cities, the shortage and defects of open and green spaces in metropolitan cities, the need to pay attention to parks and green spaces of the city in terms of ecological and social functions of these spaces has been discussed more than before. For this purpose, this research has been investigated. And ecological analysis of regional parks in Tabriz city. The present research is analyticaldescriptive in terms of its purpose. The information was collected in both documentary and field and analyzed using the GIS. The statistical population of the study is Tabriz Parks and Samarkand Pars in Tabriz, including Eagly Parks, Bagh Misha, Shams Tabrizi and Eram Parks. The methods and tools used for collecting and analyzing information in this research are questionnaire, ARC.GIS software, ANP network analysis method and MCSDSS function and SAW method in GIS. Evaluating ecological indicators in four major axiological areas and ecological, environmental, culturaleducational and access design. For these indicators, criteria have been considered. Using the questionnaire, the importance of these criteria was obtained and the weight of the criteria was calculated by ANP method. In the studied parks, according to the results of the geological survey, the Eagle Park is in ecological terms, and the Shams, Baghmehisheh and Eram parks are in the next ranks, and the point is the inappropriate situation of the Eram Park and Baghmehisheh Parks, especially Eram, in comparison with other parks. It needs to adopt appropriate policies in this regard to improve its situation.