تحلیل فضایی توزیع و دسترسی به خدمات شهری در سطح محلات شهری با رویکرد عدالت فضایی (مطالعه موردی: کاربری‌های تجاری شهر اردبیل)

یکی از بااهمیت‌ترین و ضروری‌ترین مسائل برنامه‌ریزی شهری، توزیع عادلانه امکانات، خدمات و میزان دسترسی شهروندان در سطح محله‌ها، ناحیه‌ها و مناطق شهری است، مراکز اقتصادی و تجاری؛ از جمله بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری، یکی از مهم‌ترین بخشهای اقتصادی شهرها محسوب می‌گردند؛ در همین راستا هدف پژوهش حاضر بررسی میزان دسترسی شهروندان اردبیل به کاربری‌های تجاری در سطح محلات شهر اردبیل می‌باشد. از همین رو پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی - تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش، محلات 44 گانه شهر اردبیل می‌باشد. جهت تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از مدل‌های آمار فضایی، تحلیل لکه‌های داغ (hot spot analysis) در نرم‌افزار gis استفاده شده است. در نهایت جهت تحلیل همبستگی بین کاربری تجاری با جمعیت و همچنین تعیین رابطه و همبستگی این کاربری با سایر کاربری‌های خدماتی از تابع رگرسیون در محیط نرم‌افزاری idrisi selva استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که در محلات شهر اردبیل از لحاظ وضعیت کلی کاربری‌های تجاری نابرابری وجود دارد. بدین ترتیب که محلات دارای وزنه بالای کاربری تجاری و غلظت بالای لکه‌های داغ در وضعیت مطلوب بوده که شامل نواحی 3 و 5 از منطقه 2، ناحیه 7 از منطقه 1 و ناحیه 6 از منطقه 3 می‌باشند. همچنین بلوک‌های با وزنه پایین تجاری و غلظت کم لکه‌های داغ که شامل نواحی 8 و 11 از منطقه 2، ناحیه 11 از منطقه 3 می‌باشد به لحاظ پایداری شهری در سطح پایین‌تری قرار دارند. درنهایت با توجه به نتایج منبعث از پژوهش، پیشنهاداتی ارائه گردیده است.

Spatial analysis of distribution and access to urban services at the level of urban neighborhoods with a spatial justice approach (Case study: Commercial uses of Ardabil city)

One of the most important and urgent issues of urban planning is the equitable distribution of facilities, services and accessibility of citizens at the urban level. Economic and commercial centers, including banks and financial institutions, are one of the most important economic sectors of cities and can be sustained. Social, economic, physical, and environmental impacts of neighborhoods. The purpose of this study was to investigate the extent of citizenschr(chr('39')39chr('39')) access to commercial land use in Ardebil neighborhoods. Therefore, the present study is applied in terms of purpose and descriptiveanalytical in nature. The statistical population of the study is 44 localities of Ardabil city. Spatial statistics models, Hot Spot Analysis, and GIS software were used for data analysis. Finally, regression function in Idrisi Selva software was used to analyze the correlation between commercial user and population as well as to determine the relationship and correlation of this user with other service users. The results show that in Ardabil neighborhoods there is inequality in terms of overall business use. As a result, the neighborhoods have high commercial use weights and high concentrations of hot spots in optimum condition, including areas 3 and 5 from zone 2, zone 7 from zone 1 and zone 6 from zone 3. Also, commercial low weight blocks and low concentrations of hot spots, which include areas 8 and 11 from zone 2, area 11 from zone 3, are lower in urban sustainability. Finally, based on the results of the research, some suggestions have been made.