بررسی عوامل موثر در توسعه یافتگی و پهنه‌بندی کارست کوهستان خورین با استفاده از منطق فازی

پهنه های کارستی نقش مهمی در تغذیه آبخوان های کارستی دارند، بنابراین شناخت عوامل موثر در تحول کارست و پهنه بندی آن در زمینه مطالعات مربوط به منابع آب کارست دارای جایگاه ویژه ای هستند. نتایج حاصل از این مطالعات می تواند جهت مدیریت کمی و کیفی و حفاظت از این منابع در مقابل آلودگی های ناشی از فعالیت های انسانی مورد استفاده قرار گیرد. کوهستان خورین با مساحت 396.5 کیلومتر مربع در زون زاگرس مرتفع و در مرز دو استان کردستان و کرمانشاه قرار می گیرد. توده مورد نظر به دلیل رخنمون سنگ های کربناته و وجود دیگر متغیرهای تاثیرگذار، مستعد پدیده کارست زایی بوده و در آن چشمه های زیادی به عنوان خروجی آبخوان کارستی وجود دارد. در همین راستا شناسایی اشکال کارستی و بررسی ژئومورفولوژی کارست و میزان توسعه آن در توده کارستی خورین حائز اهمیت می باشد. در این ناهمواری اشکال متفاوتی از چشم انداز کارست از جمله انواع لاپیه ها، فروچاله ها، غارها و .... شکل گرفته اند. در این پژوهش لایه های سنگ شناسی، فاصله از گسل، بارش، دما، شیب، ارتفاع، جهت شیب و پوشش گیاهی با توجه به تابع مورد نیاز هر کدام، فازی سازی شده و با استفاده از عملگر گامای 0.9 تلفیق شدند در پایان نقشه پهنه بندی توسعه کارست سطحی منطقه تهیه شد. این نقشه در چهار طبقه فاقد کارست، کارست با توسعه کم، کارست با توسعه متوسط و کارست با توسعه زیاد با استفاده از روش شکستگی های طبیعی طبقه بندی شد. با توجه به نیاز به لایه ی فروچاله ها برای بررسی صحت پهنه بندی توسعه کارست منطقه مورد مطالعه، با استفاده از روش fill sink اقدام به شناسایی فروچاله های کارستی و تهیه نقشه توزیع فضایی آن ها گردید. نتایج تحقیق حاکی از این است که حدود 98% فروچاله ها در طبقات کارست سه گانه قرار گرفته اند.

Studying the factors affecting the karst zonation and development of Khorin Mountain using Fuzzy Logic.

Karstic zones play an important role in feeding the karstic aquifers؛ therefore, recognizing the factors affecting the karst mutation and its zonation in the field of studies concerned with karst water resources is of great concern. The results of these studies can be applied to quantitative and qualitative management and protection of these resources against the pollutions coming from human activities. Karst mass of Khorin with an area of 396.5 square kilometers is located in elevated Zagros zone at the boundary of two provinces, Kurdistan and Kermanshah. Because of the outcrops of carbonate rocks and the presence of other variables, this mass in which there are many springs as karst aquifer outputs is susceptible of Karstification. Thus, identifying the karstic shapes as well as studying the geomorphology of karst and its development in the karst mass of Khorin is very significant. In this relief different forms of karst landscape including a variety of Lapies, sinkholes, caves, etc. have formed. Here, lithological layers, distance from faults, precipitation, temperature, slope, elevation, direction and plants were fuzzy considering the required function for each and then were combined using 0.9 gamma operator. At the end, the zonation map of surface karst development was prepared. This map was classified into four classes of without karst, karst with low development, karst with medium development and karst with high development through natural fractures method. Regarding the need for the layer of sinkholes, to study the accuracy of karst development zonation in the area under the survey, karst sinkholes were identified and their spatial distribution map was prepared using the Fill sink method. The results of this study indicate that about 98% of sinkholes are situated in the classes of triple karst.