پهنه بندی خطر سیلاب در اثر تغییرات اقلیمی تحت سناریو rcp 8.5 با استفاده از مدل هیدرولوژیکی swat در محیط gis (حوضه آذرشهر چای)

در عصر حاضر، با افزایش فعالیت‌های صنعتی و نادیده گرفته شدن مسائل زیست محیطی، اثرات تغییر اقلیم بیشتر نمایان شده و این پدیده را به عنوان یک معضل جهانی مطرح ساخته است. افزایش احتمال وقوع رخدادهای حدی اقلیمی مانند سیلاب و افزایش فرکانس و شدت آن از اثرات تغییر اقلیم است. منطقه‌ی شمال‌غرب کشور، به دلیل داشتن اقلیمی نیمه خشک و کوهستانی و درنتیجه تغییرپذیری بالای بارش، ازجمله مناطقی است که در معرض سیلاب‌های مخرب قرار دارد. بنابراین پهنه بندی در اثر تغییرات اقلیمی امری ضروری است. از اینرو در پژوهش حاضر بمنظور بررسی خطر پذیری سیلاب حوضه آذرشهر چای در اثر تغییرات اقلیمی ابتدا با استفاده از مدل گردش عمومی canesm2 تحت جدیدترین سناریوهای انتشار گزارش پنجم هیئت بین الدول تغییر اقلیم، بدبینانه ترین سناریو rcp8.5 انتخاب و متغیر‌های دما و بارش با روش آماری sdsm ریز مقیاس گردانی شده ‌است. سپس با مدل هیدرولوژیکی swat رواناب روزانه، نقشه حوضه بندی و خطوط آبراهه‌ها حاصل شده است. نتایج ارزیابی مدل sdsm با ضریب تعیین و نش-ساتکلیف 0.95 به طور متوسط، بیانگر عملکرد خوب مدل در ریزمقاس نمایی داده‌های بزرگ مقیاس است. همچنین افزایش 0.23 درجه سانتی‌گراد دما و 4.53 درصدی بارش و دبی‌های حداکثر در دوره آتی 2059-2030 پیش‌بینی شده است. با مدل swat نقشه‌های پایه تحلیل و حوضه با تلفیق نقشه متوسط دبی حداکثر، ضریب شکل حوضه و فاصله از رودخانه که با رویکرد ahp پهنه بندی شده است. با توجه به پهنه بندی 41.55 درصد از مساحت حوضه در خطر بسیارکم وکم، 27.23 درصد خطر متوسط و 31.2 درصد در خطر زیاد و بسیار زیاد می‌باشد. همجنین با نقشه نهایی مشخص شد که اواسط حوضه به دلیل داشتن شرایط مستعد دارای خطر زیاد است و نیاز به انجام اقدامات مدیریتی دارد.

Flood risk zoning due to climate change under RCP 8.5 scenario using hydrologic model SWAT in Gis (Azarshahr basin)

In the present time, with the increase of industrial activities and the neglected environmental issues, the effects of climate change have become more evident and poses this phenomenon as a global difficult. Increasing the probability of occurrence of extreme climatic events such as flood and increasing the frequency and intensity of the effects of climate change. The northwest of the country is one of the most vulnerable areas of the country due to its semiarid and mountainous climates and high rainfall variability. Therefore, zoning due to climate change is essential. Therefore, in this study, in order to investigate the risk of flood in the Azarshahr basin, due to climate change, using the CanESM2 general circulation model under RCP8.5 scenarios negativity according to the assessment report fifth IPCC, rainfall and temperature variables were down scaling by Statistical down scaling model (SDSM). Then,with hydrological model SWAT the daily runoff, the basin map and the lines of the canals are achieved. The results of the evaluation of the SDSM model with a coefficient of determination and NashSutcliff 0.95 on average represent the good performance of the model in the down scaling of large scale data. The results show an increase of 0.23 ° C and 4.53% rainfall and maximum discharge. The basin is zoned with the combination of the maximum mean discharge map, the coefficient and distance from the river with the AHP approach. Due to the zoning they are 41.55% of the area of the basin, at very low and low risk, 27.23% at average risk and 31.2% at high and very high risk. Also, with the final map, it became clear that the midbasin had a high risk due to its prerequisite conditions and that it needed to carry out managerial actions.