بررسی سیل خیزی در حوضه آبریز جعفرآباد

یکی از عوامل مهم و موثر در تخریب منابع طبیعی پدیده سیل می باشد، شناسایی این پدیده و پارمترهای موثر در وقوع سیل خیزی در منابع طبیعی و حوضه ها ی آبریز ضرورت دارد. هدف این پژوهش تعیین سیل خیزی زیرحوضه های حوضه آبریز میشخاص در استان ایلام می باشد.در این تحقیق حوضه آبریز میشخاص در استان ایلام به 12 زیر حوضه تقسیم شده و برای هر زیر حوضه 28 پارامتر ژئومتری، اقلیمی ، نفوذ پذیری و فیزیوگرافی مانند؛ مساحت، محیط، طول و شیب آبراهه اصلی، طول و شیب حوزه، زمان تمرکز، ضریب شکل و متغیر بارش ، تاج پوشش گیاهی ،cn، دبی و... با استفاده از نرم افزار gis محاسبه شده است.برای تعیین پتانسیل سیل خیزی زیر حوضه ها از روش آماری تحلیل عاملی استفاده شده که داده های 28 متغییر زیر حوضه ها توسط نرم افزار spss پردازش گردیده و در قالب 5 عامل اصلی(شکل، آبراهه، شیب، زهکشی و رواناب) خلاصه سازی گردیدند. نتایج حاصله بیانگر این است که عامل شکل با مقدار ویژه 11/30 مهمترین عامل در سیل خیزی حوضه مورد مطالعه است، عوامل آبراهه، شیب، زهکشی و رواناب به ترتیب با مقدار ویژه 7/21، 4/34،3/22، 3/10 به ترتیب اولویت در رتبه های بعدی قرار دارند. سپس بر اساس امتیاز عاملی منطقه مورد مطالعه به 3 دسته سیل خیزی زیاد، متوسط و کم تقسیم و نقشه پهنه بندی پتانسیل سیل خیزی زیر حوضه ها در محیط gis ترسیم گردید. زیرحوضه (9،8،5،3 )درعامل شکل ، زیر حوضه های ( 1،6،11) در عامل شیب، زیرحوضه های (2، 7،)در عامل زهکشی ودر عامل رواناب زیر حوضه های (4،10،12)دارای پتانسیل سیل خیزی زیادی هستند. زیر حوضه ها از نظر مشابهت پتانسیل سیل خیزی ، فرسایش ، پوشش گیاهی، و تاثیرات عملکرد انسانی به 3 گروه با پتانسل سیل خیزی زیاد، متوسط و کم تفکیک شده اند. زیر حوضه ها نقش اساسی در سیل خیزی این حوضه داشته که زمینهای وسیع کشاورزی پایین دست را متاثر می کنند.

Investigation of flood capability in Jafarabad basin

One of the important and effective factors in the destruction of natural resources is the flood phenomenon, identification of this phenomenon and effective parameters in flood occurrence in natural resources and catchment areas is necessary. The purpose of this study was to determine the flooding of subbasins in Jafarabad basin in Ilam province. In this research, the Jafarabad basin in Ilam Province is divided in to 12 subbasins. For each subbasin, 28 geometric, climatic, permeable and physiographic parameters such as area, environment, length and slope of main stream, length and slope of the basin, time of concentration, The coefficients of shape and variability of precipitation, vegetation cover, CN, discharge and ... have been calculated using GIS software. Factor analysis was used to determine the flood potential of the sub basins. The data of 28 subbasin variables were analyzed by SPSS software and summarized in 5 main factors (shape, flow, slope, drainage and runoff). The results indicate that the factor of the form with a specific value of 11/30 is the most important factor in the flooding of the studied basin. Channel, slope, drainage and runoff factors with a specific value of 7.21,4.34,3.22 and 3.10 respectively Priority is in the next rank. Then, based on the factor scores of the study area, three large, medium and low flooding categories were mapped and a zoning map of the flood potential of the subbasins was drawn in the GIS environment. Subbasins (9,8,5,3) in the shape of the subbasins (1,6,11) in the gradient factor, subbasins (2, 7) in the drainage factor and in the runoff factor of the subbasins (4,10,12 ) Have a lot of flood potential. In subbasins, the similarity of flooding, erosion, vegetation, and human performance impacts is divided into 3 groups with high, medium and low flood potential. Subbasins play a major role in the flooding of the basin, which affects the vast agricultural fields of the lower reaches.