واکاوی روند بارش جنوب غرب آسیا در نیم سده‌ی گذشته

بارش به عنوان یکی از عناصر سرکش آب وهوایی، دارای پراکنش شدید مکانی و زمانی در مقیاس جهانی و منطقه ای است. در این پژوهش، از پایگاه داده مرکز اقلیم شناسی بارش جهان(gpcc) در بازه ی زمانی 1960 تا 2009 میلادی(50 سال) به صورت ماهانه استفاده شده است. این داده ها دارای تفکیک مکانی 0.5 × 0.5 درجهی قوسی هستند و برای محدوده 0 تا 80 درجهی طول شرقی و 10 تا 50 درجهی عرض شمالی استخراج شده است. به این ترتیب، آرایهای به ابعاد 600 *12800 به دست آمد که بر روی سطرها، مکان(یاخته) و بر روی ستونها، زمان(ماه) قرار دارد. واکاوی سری زمانی بارش در نیمسدهی گذشتهی خاورمیانه نشان داد که بارش در بهار(فروردین و اردیبهشت)، تابستان(تیر و شهریور) و در سراسر زمستان، روند کاهشی دارد. به طور سالانه، 2.35 درصد از پهنهی مورد بررسی دارای روند مثبت، 2.30 درصد، روند منفی و 93.35 درصد بدون روند است. بیشترین روند مثبت بارش از آن شهریورماه با 5.6 درصد و بالاترین روند منفی به مردادماه با 5 درصد اختصاص دارد. بخشهایی از افغانستان، پاکستان، عراق، ترکیه و به صورت پراکنده در ایران مرکزی و نواحی واقع در عرض های پایین تر جغرافیایی، دارای روند مثبت و بخش های شرقی و شمال غربی ایران و بخش های پراکنده ای از کشورهای خاورمیانه نیز دارای روند کاهشی بارش هستند. همچنین اغلب کشورهای این پهنه در طول سال یا فاقد شیب روند و یا شیب روند بسیار ناچیزی دارند. البته بیشترین درصد مساحت شیب روند بارش 0 تا 0.5 است و تمرکز آن با روند بارش تطابق نسبی دارد.