اخلاق در باستان‌شناسی؛ تبیین، بررسی و نقد اخلاق در تئوری و عمل باستان‌شناسی ایران

انسان، اساساً موجودی اخلاقی است که در فرآیند زمان، جنبه های اخلاقی آن نمود پیدا کرده است. امروزه با جمع گرایی و فعالیت‌های جمعی، خواست فطری آدمی به شکل دیگری در امور و فعالیت‌های شغلی و حرفه ای جلوه گر شده است که تحت عنوان «اخلاق حرفه ای» از آن نام ‌برده می شود؛ اخلاق حرفه ای در تمامی دانش ها، ضرورتی انکارناپذیر است که اصول مدون آن برای هر رشته دانشگاهی تدوین‌ شده است؛ به طوری که فقدان آن در هر رشته ای، به آن آسیب می زند. در مجامع باستان‌شناسی جهان، نزدیک به سه دهه است که پژوهشگران حوزۀ باستان شناسی کارهای خود را مبتنی بر اخلاق حاکم در این حرفه پیش می برند. با وجود این، دانش باستان شناسی ایران که عمری هفتادساله دارد، اخلاق حرفه ای را در آموزش و عمل تجربه نکرده است! هدف این مقاله، علاوه بر تبیین جایگاه اخلاق در باستان شناسی جهان، نشان دادن فقدان جایگاه اخلاق حرفه ای در آموزش و عمل باستان شناسی ایران است. این پژوهش با رویکردی انتقادی، موضوعاتی همچون اهمیت اخلاق، پیشینه و چارچوب اخلاق در باستان شناسی، اخلاق در تئوری و عمل باستان‌شناسی ایران را نقد و بررسی کرده است.