گونه‌شناسی نقش‌مایه «خدای ایستاده بر حیوان» در تمدن‌های آسیای صغیر (هیتی) و باستانی بین‌النهرین (سومر، بابل و آشور)

این مقاله به گونه شناسی تطبیقی نقش مایه «خدای ایستاده بر حیوان» در هنرهای باستانی بین النهرین و آسیای صغیر می پردازد و توجه ویژه خود را به تمدن هیتی از آسیای صغیر و تمدن های سومر، بابل و آشور از بین النهرین معطوف کرده است. تحلیل یافته ها نشان می دهد که وجوه اشتراک صورت بندی این نقش در تمدن های مذکور عبارت اند از: 1 والامقام بودن خدایانی که این گونه تصویر شده اند؛ 2 استفاده از این نقش برای تسری دادن اعتبار خدایان به همسر و فرزندان؛ 3 نشان دادن ارتباط نمادین بین خدا و حیوانی که روی آن ایستاده است. وجوه افتراق نیز شامل این موارد می شود: 1 تکامل این نقش در آناتولی تحت تاثیر تمدن های همسایه بود، اما در نقوش بین النهرین تا حدود بسیار زیادی متکی بر دستاوردهای فرهنگی ـ هنری آن منطقه بوده است؛ 2 با اینکه در هر دو تمدن خدایان طوفان، خورشید و ایزدبانوها این گونه تصویر شده اند، در بین النهرین خدای کتابت و در تمدن هیتی خدای محافظ به صورت ایستاده روی حیوان مجسم شده اند؛ 3 تنوع بیشتری از حیوانات انتخاب شده برای این نقش در بین النهرین وجود دارد؛ 4 در آسیای صغیر از حیوانات به صورت واقع گرایانه و در بین النهرین از حیوانات ترکیبی استفاده شده است.