باستان شناسی فضایی؛ رویکردی علمی در مطالعه و تحلیل آثار معماری، فضاهای شهری و بافت های کهن

دو دهه گذشته با ظهور رهیافت های جدید متعددی در علم باستان شناسی توام بود. باستان شناسی جدید که در ارتباط عمیق بین رشته ای ماهیت می یابد، با بهره گیری از شاخه های علوم مختلف گرایش هایی را به وجود آورد که از جمله آنها به «باستان شناسی فضاها» می توان اشاره کرد. این رویکرد علمی، بازیافت اطلاعات تمدن های کهن از طریق مطالعه ساختارهای معماری و فضاهای استقراری و شبکه های موثر درون سایتی و برون سایتی پیرامون آنهاست. از آنجایی که این علم با بهره-گیری از علوم متعدد در سطوح مختلف فضاهای معماری و بافت های کهن ادوار مختلف را مطالعه می کند، می تواند به طور گسترده مورد استفاده متخصصان پیش از تاریخ تا قرون معاصر قرارگیرد. در نوشتار حاضر تلاش شده است تا ضمن تشریح پیشینه و مبانی نظری این رویکرد و تبیین سطوح و روش های آن، به این پرسش پاسخ گفته شود که از باستان شناسی فضاها چگونه می توان در مطالعه و تحلیل فضاهای معماری، استقرارگاه ها و بافت کهن شهرها استفاده کرد.