معمای سنگ میانی در کاخ مرکزی تخت جمشید

یکی از کاربری‌های پیشنهاد شده برای بناهای تخت جمشید، کاربری تقویمی و نجومی است. با اینکه شواهد زیادی از این کاربری در تخت جمشید وجود ندارد، اما در این نظریه به سنگ چهارگوشی در کف کاخ مرکزی تخت جمشید استناد می‌شود که روی آن نشانه‌هایی ساده کنده کاری شده است. از این سنگ به عنوان یک شاخص نجومی یاد می‌شود و کنده کاری‌های روی آن، نشانه‌هایی برای تعیین زمان دقیق تابش آفتاب در روز یکم فروردین و اعتدال بهاری تعبیر شده‌اند؛ در نتیجه، از کاخ مرکزی تخت جمشید به اشتباه به عنوان «رصدخانه» نام برده می‌شود. در حالی که بر اساس شواهد باستان‌شناسی و معماری، این سنگ هیچ ارتباطی با تابش آفتاب نداشته و نمی‌توان بنای کاخ مرکزی را یک رصدخانه به شمار آورد. برای شناسایی کاربرد اصلی این سنگ و کنده کاری‌های به ظاهر اسرارآمیز روی آن نیز می باید از دیگر شواهد معماری بهره گرفت.