مدارکی نویافته از تولید مُهره در اوایل هزاره سوم ق.م در محوطه ریگ‌سرای ورزنه (سبا 9) (ساحل غربی باتلاق گاوخونی – اصفهان)

در بهمن و اسفند 1384 برنامه بررسی و شناسایی باستان شناختی محوطه ریگ سرای در شمال شهر ورزنه بر اساس یافته-های سطحی انجام و در طی آن نزدیک به صد محوطه شناسایی شد. ریگ‌سرای منطقه‌ای قدیمی است که در زیر تپه‌های شنی در حاشیه غربی تالاب گاوخونی مدفون شده است و با شهر ورزنه از سمت جنوب حدوداً 7 کیلومتر فاصله دارد. یکی از مهم‌ترین محوطه‌های شناسایی شده در این بررسی، محوطه سبای 9، موضوع مقاله حاضر است. با روش مطالعه مقایسه‌ای تطبیقیِ سفال‌های به دست آمده از این محوطه، گاهنگاری آن به اوایل هزاره سوم ق‌.م. می رسد. این محوطه به جهت پراکندگی آثار سفالی و به ویژه مهره بر سطح آن قابل توجه است. نکته قابل توجه، انباشت مجموعه مهره‌ها و آویزهایی از جنس احتمالاً استخوان، سنگ و عاج است که از ماده خام اولیه، نمونه پیش‌ساخته و نمونه‌های کامل ساخته شده در آن قابل مشاهده است که نشان از تولید مهره و آویز در محوطه سبای 9 دارد. در این پژوهش سعی شده است تا از طریق مطالعه این دو ماده فرهنگی، به ویژه بر اساس مطالعات مقایسه‌ای، ضمن مشخص کردن گاهنگاری نسبی، تولید مهره در آن بر اساس مدارک مادی به دست آمده تحلیل و در صورت امکان نیز برهم‌کنش‌های فرهنگی آن با فرهنگ‌های هم‌جوارش بررسی شود.