تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطه های نوسنگی و مس و سنگ شهرستان اردل، چهارمحال و بختیاری

نیمه غربی استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان اردل)، به سبب دارا بودن کوه های مرتفع، دره های عمیق و دشت های میانکوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر، از گذشته های دور تاکنون مورد توجه انسان بوده است. نظر به اهمیت ارتباطی این بخش از استان و نقشی که جوامع کوچ رو در تبادل فرهنگی بین مناطق کوهستانی چهارمحال و بختیاری و مناطق پست دشت خوزستان و مناطق جلگه ای فارس در طول تاریخ ایفا می کرده اند، و با توجه به نوع معیشتی که هم اکنون نیز در منطقه حاکم است، شناخت ویژگی های دوران روستانشینی نوسنگی و مس و سنگ، شناخت الگوی استقرار، تاثیر محیط بر چگونگی شکل گیری و پراکندگی محوطه های آن و شناخت نوع استقرار کوچ نشینی یا یکجانشینی آن ضروری است. این مقاله بر آن است تا عوامل زیست ـ محیطی و نقش آن‌ در شکل دهی فضای زیستگاه های انسانی در دوره های نوسنگی و مس و سنگ در شهرستان اردل را بررسی نماید. برای بررسی تاثیر عوامل محیطی بر استقراهای نوسنگی و مس و-سنگ، آن‌ها با توجه به عواملی چون ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه، فاصله از مسیرهای ارتباطی، ساختار زمین و گسل های موجود در منطقه با استفاده از روش های آماری (درصدگیری) ارزیابی شدند. برای یافتن ارتباط هر محوطه با هر عارضه طبیعی ، آنها بر اساس نقشه پایه آن عارضه، به چندین طبقه تقسیم شده و میزان همبستگی محوطه ها با هر طبقه به دست آمد. در مجموع دو نوع الگوی استقرار شناسایی شده است؛ یکجانشین و کوچ نشین. نوع غالب استقرارهای این منطقه را محوطه های کوچ نشینی تشکیل می دهند.