تحلیل الگو های استقراری عصر مفرغ میانی و جدید دشت سَرفیروزآباد در جنوب کرمانشاه، غرب زاگرس مرکزی

سیمای باستان شناسی غرب ایران بیانگر تحولات مهم فرهنگی ـ اجتماعی در طول ادوار مختلف پیش از تاریخ است. این منطقه که رشته کوه های زاگرس مرکزی بخش عمده آن را دربر گرفته است، از اوایل قرن بیستم مورد توجه بسیاری از باستان شناسان قرار گرفته و بررسی و کاوش های متعددی در آن به انجام رسیده است. در این میان دشت سرفیروزآباد که در جنوب استان کرمانشاه قرار دارد، به رغم قابلیت های زیست ـ بوم شناختی به جز در بازدید های گذرا مورد مطالعه قرار نگرفته است. به همین منظور این دشت در سال 1388 توسط هییتی از دانشگاه تهران، مورد بررسی پیمایشی فشرده قرار گرفت(1). این بررسی نتایج پرباری را دربر داشت و اطلاعات فراوانی به دانش اندک ما از وضعیت گذشته منطقه افزود. براساس مطالعات انجام شده آشکار شد که 24 محوطه در دوره مفرغ میانی و جدید (فرهنگ گودین 3) دارای ساکنینی بوده است. پراکنش محوطه ها و الگو های استقراری این دشت، در طی این دوره وابستگی به منابع زیست محیطی به ویژه منابع آب را نشان می دهد. از دیگر عواملی که احتمال می رود در شکل گیری استقرار های دشت سرفیروزآباد کرمانشاه موثر بوده باشد، مسایل فرهنگی ـ سیاسی است که بیشتر از ادوار قبل در شکل گیری این محوطه ها تاثیر داشته است. در این مقاله به این جنبه ها در ارتباط با الگو های استقراری این دشت پرداخته شده است.