نگاهی به فرایندهای دگرگونی

فرایندهای دگرگونی درباره برهم‌کنش دست‌افزارها و ساختار‌ها با محیط، اعمّ از طبیعی و فرهنگی بحث می‌کند. فرایندی که طی آن، از چگونگی شکل‌گیری تپه یا محوطه تا آن‌چه امروز به‌چشم می‌آید، بحث می‌شود. شناخت این فرایند و جزییات آن به باستان‌شناس کمک می‌کند که تفسیرهای واقع‌نماتری نسبت‌ به آن‌چه می‌یابد، داشته باشد. در این گفتار، آن‌چه که بلافاصله پس‌از ترک و از دور مصرف خارج شدن دست‌افزارها و ساختار‌ها (با تاکید بیشتر) در برهم‌کنش با آنها است، با ارایه نمونه‌هایی از بافت فرهنگی و اقلیمی ایران نشان داده می‌شود.با وجود ضروری بودن درک فرایندهای دگرگونی در تحلیل های باستان‌شناختی، باید تاکید کرد که جزیی‌نگری بیش از حد در این گونه پژوهش ها باستان‌شناس را از هدف اصلی خویش دور ساخته و او را به ورطه قوم‌نگاری و انسان‌شناسی صرف می‌اندازد.