چهار تاقی میل میله گه؛ آتشکده‌ای از دوره ساسانی

چهارتاقی نویافته میل میله گه یکی از آتشکده‌های دوره ساسانی است که همانند بسیاری از آتشکده‌های آن زمان با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. این چهارتاقی که هسته اصلی باقیمانده از بنای بزرگتری است، متشکّل از چهار جرز سنگی در ابعاد مختلف می‌باشد که پیرامون آن را راهرو طوافی احاطه کرده است.در داخل این آتشکده، سکّویی جهت قرار گرفتن آتشدان (آدوشت) و تعدادی پایه گچی وسنگی قرار دارد که در نوع خود منحصر به فرد است. بررسی این عناصر، مطالعه معماری مذهبی دوره ساسانی به ویژه آتشکده های ایرانی را وارد دیدگاه جدیدی می‌کند. مطالعه این آتشکده و آتشکده شیان به دلیل دارا بودن ارزش های معماری و عناصر به کار رفته در داخل آن می‌تواند به بسیاری از ابهامات و خلا‌های موجود درباره معماری مذهبی دوره ساسانی به ویژه مراسم نیایش آتش پاسخ دهد.در متون پهلوی اشارات مکرّری به آتش مقدّس شده که این امر می‌تواند نقش مهمّ عبادتگاه‌های زرتشتی را در معماری ساسانی نشان دهد. امّا متاسّفانه آگاهی‌های ما ازآتشکده‌های ساسانی به ویژه چهار تاقی‌ها، بیشتر از نظر سبک معماری بوده و در مورد اهمّیّت و جایگاه این بناها، مرتبه آتش آنها، تولیت و انتساب روحانیون، نحوه درآمد و هزینه‌های این عبادتگاه‌ها کمتر بحث شده است.در این مقاله، نگارنده بر آن است ضمن معرّفی چهارتاقی نویافته میل میله گه، نکاتی نیز درباره موارد فوق ارایه نماید.