ارزیابی مجدّد گاهنگاری آثار زیویه

باستان‌شناسانی که در رابطه با زیویه به تحقیق پرداخته‌اند، نظریات مختلفی درباره سازندگان آثار و سبکهای هنری آن بیان نموده‌اند. بیشتر آنان با تکیه بر یک شی منفرد و خاص و با تجزیه و تحلیل نقوش آن و مقایسه آن با نمونه‌های مشابه از فرهنگ‌ها و یا محوطه‌های همجوار منشا اشیا و یا منشا هنری و سبک آن را به ناحیه مورد نظر منتسب کرده و بر پایه همین مقایسه ها، تمام مجموعه زیویه را تاریخ‌گذاری کرده‌اند. از اشتباهات صورت‌گرفته در مورد سبک‌شناسی و تعیین قدمت اشیا زیویه، همزمان پنداشتن تمامی مجموعه به دست آمده از زیویه، است. شاید یکی از دلایل این امر پیدا شدن اکثر آثار گنجینه در تابوت برنزی بوده است. در این مقاله سعی شده تا تمامی سبکهای موجود در زیویه مورد توجّه قرار گیرد تا بتوان تاریخ‌گذاریِ مطمین‌تری را که بتواند تمامی سبکهای مورد نظر و نیز تمامی مواد فرهنگی به دست آمده را شامل شود، ارایه کرد. گاهنگاری پیشنهاد شده، اواخر عصر آهن2 تا دوره ماد را در بر می‌گیرد.