ساختار بصری مشروعیت در آثار ساسانی و بیزانس

مفهوم مشروعیت در حکومت دینی ساسانی بر مبنای فرّه شکل‌گرفته و شاه را به اقتدار دنیوی و معنوی رسانده ‌است. فرّه نیرویی است ایزدی که به‌واسطه ارتباطات حکومتی، وارد امپراتوری بیزانس نیز گردیده و درنهایت منجر به شکل گیری رویکردی مشترک در نمایش مشروعیت دینی پادشاهان هردو دوره شده است. این مفهوم جهت ایجاد ماندگاری در ذهن مخاطب، نیازمند نشانه هایی با مبنای اعتقادات آیینی بوده است. این عوامل به دلیل اشتراکات‌ معنایی، هم معادل محسوب شده و در آثار هنری جایگزین یکدیگر شده‌اند. چگونگی سازمان‌دهی پیام به کمک این نشانه‌ها‌، به‌عنوان هدف این مطالعه مطرح است که با رویکرد نشانه شناسی صورت پذیرفته است. طبق این روش، آثار هنری با مضمون ‌مشروعیت در ارتباطات‌‌ اجتماعی تعاملی چند سویه داشته و به‌عنوان یک‌ موقعیت‌گفتمانی، برمبنای‌ رمزگان شکل‌گرفته اند. رمزگشایی آن‌ها در هر دو امپراتوری با جایگیری در محورهای‌ هم‌نشینی و جانشینی، مشخص ‌می‌نماید که پیام هر اثر با عاملی مشترک‌(لنگر) به بیان محتوا می پردازد. لنگر نخست در این چیدمان‌ها، ایزدان و فرشتگان‌اند که به‌عنوان اعطاکنندگان مشروعیت و آورنده نشانه‌های بصری آن شناخته ‌می‌شوند. آنها عموماً حلقه ای اهدا می کنند که به‌عنوان عامل مشترک دوم در پیوند رمزگان تصویری، نقش اصلی را ایفا کرده و به‌صورت بستری جهت پیوند نشانه های مشروعیت مطرح‌ است. این رمزگشایی بیان می کند که نظام‌ بصری هر دو دوره بر پایه قراردادهای دینی در جهت تثبیت ارزش‌های حکومتی شکل‌گرفته است.