مطالعات اولیه‌ی خوردگی اشیای نقره‌ای غار کلماکره، غرب ایران

اشیای فلزی باستانی به مرور زمان در محیط استقرارشان دچار خوردگی شده و سطح آن‌ها با محصولات خوردگی پوشیده می‌شود. نوع محصولات خوردگی و چگونگی لایه‌های خوردگی شکل‌گرفته در این اشیا، به شرایط محیط قرارگیری شئ و ترکیبات شیمایی آلیاژ بستگی دارد‌. این پژوهش با هدف دسته‌بندی خوردگی‌های موجود روی اشیای نقره‌ای مجموعه غار کلماکره لرستان (هزاره اول ق.م) به بررسی لایه‌های خوردگی در تعدادی از این اشیا پرداخته است. در این مقاله مجموعه کلماکره متعلق به موزه قلعه فلک‌الافلاک حاوی 91 شئ نقره‌ایی موردمطالعه قرارگرفته است که درنهایت، 6 اثر از مجموعه انتخاب و 6 نمونه از محصولات خوردگی با روش آنالیز پراش پرتو ایکس (xrd) و میکروسکپ الکترونی روبشی همراه با طیف‌سنجی پراکندگی انرژی اشعه ایکس (semeds) آنالیز شد. نتایج حاصل نشان می‌دهد که سه نوع‌ خوردگی از نظر تنوع قرار‌گیری محصولات در لایه‌های مختلف مرتبط با وقوع پدیده تارنیش (tarnish)1 نقره‌، خوردگی انتخابی مس و تشکیل ترکیبات ثانویه حاوی سولفات مس در این آثار مشخص شده است‌. ایجاد این خوردگی‌ها نیازمند‌ دمای بالا، رطوبت، و شرایط قلیایی است. به‌نظر می‌رسد شرایط ‌غار کلماکره، تاثیر مستقیمی بر نوع و مکانیسم خوردگی‌های اشیای این مجموعه داشته است‌. از بررسی نوع خوردگی این اشیا می‌توان چنین نتیجه گرفت که نقره در این اشیا تحت حفاظت کاتدی واقع شده است.