بررسی تغییرات کاربری اراضی و مدل‌سازی بارش – رواناب با استفاده از مدل hec-hm مطالعه موردی : حوضه آبخیز بابلرود

تغییر در الگوی کاربری اراضی فرآیندهای هیدرولوژیکی را در حوضه ها متاثر ساخته و تعادل طبیعی جریان آب را مختل می کند. در پژوهش حاضر، تغییر مولفه های هیدرولوژیکی حوضه آبخیز بابلرود در نتیجه ی تغییرات کاربری اراضی در سال های 1988 و 2009 مورد بررسی قرار گرفته است. جهت تعیین تغییرات کاربری اراضی حوضه آبخیز بابلرود، تصاویر ماهواره ای tm سال 1988 (1367) و etm+ سال 2009 (1388) با ضریب تفکیک مکانی 30 متر به کار گرفته شدند که با استفاده از طبقه بندی نظارت شده به چهار نوع کاربری شهری، اراضی ترکیبی (شهر، باغ و فضای سبز)، کشاورزی باغی و اراضی بایر طبقه بندی گردیدند. با توجه به این طبقه بندی، اراضی جنگلی و ترکیبی (کشاورزی، باغی) حوضه بابلرود با کاهش مساحت و کاربری های مرتع و شهری (ساخته شده) با افزایش مساحت مواجه بوده اند. جهت بررسی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر سیکل هیدرولوژی و کمیت مولفه های بیلان هیدرولوژیکی حوضه آبخیز مورد بررسی و تحلیل این ارتباط ها، از مدل hechms استفاده شد؛ نتایج این مدل بهصورت کاهش تلفات بارش، افزایش ارتفاع و ضریب رواناب، افزایش دبی حداکثر و افزایش دبی متوسط، تاثیر تغییرات مورفولوژیکی رودخانه بابلرود و کاربری اراضی محدوده آن را بر مولفه های سیلاب به خوبی روشن نمود.

The land use changes study and precipitation-runoff modelling using HEC-HMS, Case Study: Babolrood basin

Abstract Change in land use pattern influenced hydrological processes in basin and disrupt the normal balance of water flow. In the present research, hydrological parameters change of Babul Rod watershed basin has been that investigated concluded of land use changes in 1988 and 2009. To determine land use changes of Babul Rod watershed basin we has recruited TM satellite images 1988(1367) year and ETM 2009(1388) year with factor of spatial resolution of 30 meters that using stratified classification classified into four types: urban, land of combined(urban, garden and garden spaces), agriculturehorticulture and bare land. According to the classification, forest and combined lands(agriculture, garden) of Babul Rod basin have encountered with area reduce and pasture and urban lands use have encountered with increase area. The HECHMS model is used for investigating the impact of land use changes of Babul Rod on hydrology cycle and factors quantify of hydrology Balance of the investigating watershed basin and analyzing relationship. The results of this model has shown clearly: reducing the precipitation losses, increasing elevation and runoff coefficient, increasing maximum rate of flow and increasing medium rate of flow, the impact of Babul Rod river morphologic changes and land use of its territory on flood factors.