بررسی رابطه بین شاخص های محیطی و فرسایش پذیری خاک جهت توسعه پایدار (مطالعه موردی: حوزه آبخیز راونگ)

امروزه با گسترش جمعیت انسانی و بهره برداری های فزاینده از منابع طبیعی، نیاز به مدیریت محیط زیستی، بیش از پیش احساس می گردد. بنابراین توجه به اهمیت اصل توسعه پایدار که بر پایه استفاده بهینه از منابع طبیعی قرار دارد به نحوی که به منابع آسیبی رسانده نشود امری ضروری است. فرسایش خاک با توجه به اثرات زیست محیطی به عنوان یکی از مهم ترین فاکتورهای تخریب در حوزه های آبخیز به شمار می رود. در نتیجه، مدیریت حفاظتی و بهره برداری پایدار از منابع طبیعی، نیازمند شناخت و بررسی شاخص های محیطی است. در این مطالعه، بررسی رابطه میان شاخص های محیطی و تاثیر آنها بر میزان فرسایش از مدل تجربی mpsiac به دلیل لحاظ نمودن فاکتورهای بیشتر نسبت به سایر مدل ها برای برآورد میزان فرسایش و همبستگی میان شاخص ها در حوزه آبخیز راونگ، استفاده شد. با توجه به اهداف تحقیق، تهیه داده های آماری، نقشه های پایه و ایجاد لایه های جدید بر اساس شاخص های مدل پسیاک، امتیاز 9 عامل موثر در مدل mpsiac در هر واحد کاری تعیین و با مجموع آنها میزان r (رسوبدهی) در هر واحد کاری مشخص شد. نتایج نشان داد که 57/74 درصد مساحت حوزه آن برابر 38/7980 هکتار حوزه در کلاس رسوبدهی iii قرار دارد. سپس جهت بررسی رابطه میان شاخص های محیطی و تعیین مهم ترین فاکتور موثر از همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره با استفاده از نرم افزار spss انجام گرفت و نتایج نشان دهنده رابطه معنی دار بین همه عوامل محیطی در تولید رسوب و فرسایش حوزه با تاکید بر شاخص های پوشش زمین و کاربری اراضی بر اساس مدل mpsiac است.

Exploring relation between Environmental Indexes and Soil erotion for sustainable development

Today, with increasing human population and more usage of natural resources is cause of needing to environmental management more than before. Global experiments show that appearance of unsustainability environmental Indexes is the cause of undesirable natural resources management and harmful effects on environmental. Thus attention to sustainable development principle that is based on advantage use of natural and environmental resources is an emergency factor so that no harm to resources. Soil erosion is most important factor of degradation in watersheds. Also protection management for sustainable operation from natural resources need to diagnose and studding about environmental indexes and their relationship beside the human factor effects. Studding of relationship between environmental indexes on soil erosion with MPSIAK model is the purpose of this study on Ravang watershed (Minab: Hormozgan). We use MPSIAK model because of more analysis of environmental indexes than other models and for estimate erosion rate and correlation between factors. Using of base map and statistical data shows that 6/88 M.tons of sediment extract per year from Ravang watershed and level of sedimentation and erosion grading is in 3 classes III, IV, V and 74/57 % of its area 7980/38 h is in III level sedimentation. Amounts of relation between environmental indexes with using of Pierson correlation coefficient has done in SPSS and results show that significance between all indexes with emphasis of land cover and land use.