تاثیر عملیات پخش سیلاب دشت ذهاب کرمانشاه بر ذخیره کربن آلی خاک

پخش سیلاب نقش موثری در کنترل سیل، تغذیه آب های زیرزمینی، احیا و تقویت پوشش گیاهی و کنترل بیابان زایی دارد .از آنجایی که سیلاب زمینه انتقال ذرات خاک شامل مواد آلی را فراهم می آورد، عرصه پخش سیلاب می تواند محلی مناسب برای ترسیب کربن آلی قابل حمل در رسوبات ناشی از سیلاب باشد. آگاهی از تغییرات میزان ذخیره کربن آلی خاک در اثر فرآیندهای مختلف در درک نقش این فرآیندها در چرخه جهانی کربن و در نتیجه کاهش اثرات گازهای گلخانه ای اهمیت زیادی دارد. بدین ترتیب هدف از این مطالعه ارزیابی ذخیره کربن آلی خاک در عرصه پخش سیلاب دشت ذهاب می باشد. به این منظور 9 نوار پخش سیلاب متوالی منطقه بر اساس طرح بلوک های تصادفی به سه بخش بالایی، میانی و پایینی تقسیم گردید و هر نوار تغذیه به سه قطعه ابتدایی، میانی و انتهایی تفکیک و در عمق 20-0 سانتی متری خاک نمونه برداری شد. میزان غلظت کربن آلی و وزن مخصوص ظاهری در 42 نمونه خاک در عرصه پخش سیلاب و شاهد اندازه گیری و مقادیر ذخیره کربن آلی محاسبه گردید. نتایج نشان داد ذخیره کربن آلی خاک بین سه بخش عرصه پخش سیلاب و عرصه شاهد و همچنین بین قطعات تفکیک شده نوارهای پخش سیلاب با منطقه شاهد دارای اختلاف معنی دار می باشد. هرچند ذخیره کربن آلی درون نوارهای تقسیم شده و یا سه بخش نوارها دارای اختلاف معنی دار نمی باشند. میانگین ذخیره کربن آلی تا عمق 20 سانتیمتری در بخش ها که شامل بخش اول، دوم و سوم پخش سیلاب و بخش شاهد به ترتیب شامل 29/1، 02/1، 53/1، 61/4 کیلوگرم بر متر مربع (05/0p < ) و درکانال ها با قسمت ابتدایی، میانی و انتهایی به ترتیب 04/1، 16/1، 64/1 کیلوگرم بر متر مربع برآورد شد (05/0p > ). در مجموع رسوبات منتقل شده از حوضه تغذیه کننده پخش سیلاب بدلیل شرایط نامناسب محیطی و مقادیر اندک کرین آلی رسوبات و یا خارج شدن کرین آلی به صورت کربن آلی محلول نتوانسته باعث افزایش میزان ذخیره کربن آلی عرصه پخش سیلاب شود.

The Effect of Zahab Plain Floodwater Spreading on Soil Organic Carbon Stock

Floodwater spreading (FWS) has an important role in floodwater control, groundwater recharge, restoration and enhancement of vegetation and desertification control. Since the flood causes the transporting of soil particles including organic materials, the floodwater spreading project can be a suitable place to sequestration of organic carbon in sediment yielded by flood. The knowledge of soil organic carbon stock (SOCS) changes affected by different process can be important in realizing of these process roles in world carbon cycle and consequently in greenhouse gases effects mitigation. Therefore, the objective of this study was to evaluate SOCS in floodwater spreading project in the Zahab Plain. In view of this, 9 FWS strips based on random block design divided into three higher, middle and lower strips as well as each strip divided into three initial middle and final sections and sling carried out in 0-20 cm depth. Soil organic carbon concentration and bulk density in 42 sles from FWS project and control areas were measured and SOCS were calculated. The results showed that SOCS in the three divided strips of floodwater spreading and control area as well as three sections of each strip with control area was significantly different. But the SOCS within divided strips and sections were not significantly different. The mean of SOCS in 0-20 cm depth in the three sections and control area were 1.29, 1.02, 1.53 and 4.61 Kg m- sup2 , respectively (P < 0.05) and the mean SOCS in three sections of strips initial middle and final sections was 1.04, 1.16 and 1.64 Kg m- sup2 respectively (P > 0.05). Overall, transported sediment with low organic carbon concentration from upstream catchment or exporting of organic carbon as dissolved organic carbon have been caused to low increasing of SOCS in Zahab Plain floodwater spreading.