بررسی تاثیر توسعه شهری و صنعتی (بیابانزایی تکنوژنیکی) در بیابان‌زایی مطالعه موردی: (شرق اصفهان)

توسعه سریع شهری در چند دهه اخیر ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی بشر را تحت تاثیر قرار داده است. آثار منفی زیست محیطی رشد شهرها تا آن اندازه افزایش یافته که بزرگترین تهدید در مقابل زیست بوم ها شمرده می شود بطوریکه یکی از تبعات آن، کاهش توان اکولوژیکی و بیولوژیکی زمین بوده که از آن با عنوان بیابان زایی نیز یاد می شود. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر توسعه شهری و صنعتی (بیابانزایی تکنوژنیکی) در بیابان زایی در منطقه شرق اصفهان می باشد. برای این منظور علاوه بر اطلاعات موجود در نقشه کاربری اراضی و نقشه واحد کاری منطقه مورد بررسی، از تفسیر بصری تصاویر ماهواره ای نیز جهت شناسایی و انطباق مکانی شاخص های ارزیابی بیابان زایی با واقعیت های زمینی استفاده گردید. جهت استفاده از فایل های رقومی و نقشه های ارائه شده از نرم افزارهای arc gis و ilwis استفاده شد. برآورد شدت بیابان زایی محدوده مطالعاتی، با استفاده از شاخص های مربوط به معیار توسعه شهری و صنعتی (تکنوژنیکی) که یکی از زیرمعیارهای مدل aidpmi می باشد صورت گرفت. بررسی و مقایسه امتیاز های شاخص ها بر اساس روش مذکور نشان داد که در منطقه مورد مطالعه اراضی با شدت بیابان زایی کم در حدود 284451 هکتار (3/82 درصد)، اراضی با شدت بیابان زایی متوسط در حدود 59187 هکتار (2/17 درصد) و اراضی با شدت بیابانزایی شدید در حدود 1883 هکتار (5/0 درصد) گسترش دارند. اراضی با شدت بیابانزایی خیلی شدید در منطقه مشاهده نگردید. به طور کلی اصلی ترین شاخص بیابان زایی تکنوژنیکی در محدوده مطالعاتی را نسبت اراضی مسکونی و شهری به باغی و زراعی تشکیل می دهد که نشان می دهد باید از تبدیل بی رویه اراضی کشاورزی اعم از باغی و زراعی به اراضی صنعتی و مسکونی خودداری گردد و مکان های مناسب دیگری برای توسعه شهرک های صنعتی و مسکونی انتخاب شود.

The Effects of Urban and Industrial Development (Technogenic Desertification) in the desertification (Case Study: Eastern Region of Esfahan Province)

Rapid urban development in recent decades, has affected various aspects of social, economic, cultural, political and human environment. Negative environmental effects of urban growth have increased to such extent that is the largest threat in front of the ecosystem. One of the consequences of these negative environmental effects is ecological and biological capacitance reduction, also referred to as desertification. Currently, the desertification, with human intervention, is more technogenic desertification and is beyond salinity, wind erosion, and other parameters that were previously considered. The main aim of the present study is to survey the effect of urban and industrial development (technogenic desertification) in the desertification of the East region of the Esfahan province. In this study we tried to determine and prepare plan of potential situation of land desertification, caused by urban and industrial development, which is one of the most important human-caused criteria in the assessment of areas affected by desertification within the Isfahan Province eastern region. For this purpose, in addition to information on land use map and work unit map of study area, the visual interpretation of satellite images are also used to identification and spatial adaptation of desertification assessment indices with land realities. Arc GIS and ILWIS software are applied to use digital files and presented maps. Review and comparison of criteria scores of technogenic desertification in the study area indicated that low-intensity desertification is expanded at about 284,451 hectares of the area (82.3%), moderate-intensity desertification is expanded to approximately 59187 hectares of the area (17.2%), and severe desertification of land is expanded to about 1883 hectares of the area (0.5%). Land with very severe desertification in the area is not observed.