تحلیل روند زمانی تغییرات پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی (مطالعه موردی: آبخوان فتح آباد)

یکی از مهم ترین شاخص های ارزیابی طرح های تغذیه مصنوعی بررسی تاثیر آن ها بر کیفیت منابع آب زیرزمینی می باشد. هدف اصلی از پژوهش حاضر، بررسی روند تغییرات زمانی پارامترهای کیفیت آب زیرزمینی با استفاده از آزمون من- کندال در سطح اطمینان 95 درصد و شیب سن می باشد. بدین منظور از اطلاعات پارامترهای کیفی 17 چاه کشاورزی با دوره ی آماری 19 ساله (1400- 1382) در محدوده ی آبخوان فتح آباد استفاده شد. بر اساس اطلاعات موجود، داده‌های پارامترهای کلسیم، کربنات، منیزیم، سدیم، کلر، کل جامدات محلول و شوری استخراج گردید. چاه‌ها بر اساس موقعیت قرارگیری و جهت آبراهه های گذری از سایت های تغذیه مصنوعی به دو گروه شاهد و تحت‌تاثیر طبقه‌بندی شد. نتایج حاصل از روند خطی نشان داد که کل جامدات محلول و کلسیم در دوره اول (1390-1382) با شیب زیاد در حال کاهش بوده اما در دوره دوم (1400-1391) و با گذشت چندسال تاثیرپذیری کاهش پیدا کرده اما همچنان با شیبی ملایم در حال کاهش هست. فاکتور بی‌کربنات و منیزیم در دوره اول روندی افزایشی داشته‌اند که در دوره دوم منیزیم به سمت شیب منفی و کاهش رفته اما بی‌کربنات با شیبی بیشتر از دوره اول، روندی افزایشی را دنبال می‌کند. در مورد دیگر فاکتورها مانند شوری، کلر، سدیم روندها تقریباً مشابه به یکدیگر می‌باشد. با توجه به بررسی‌های روند زمانی فاکتورهای مختلف و روندیابی کل آبخوان، فاکتور بی‌کربنات که روندی مثبت داشته اما سایر فاکتورها دارای روند کاهشی و فاقد روند بوده که بیان‌گر تاثیر مثبت طرح های تغذیه مصنوعی بر کنترل فاکتورهای کیفی می‌باشد. این بدین‌معنی است که نفوذ آب سیل از طریق این پروژه‌ها توانسته وضعیت تمام فاکتورها به استثنای بی‌کربنات را بهبود ببخشد اما گذر زمان تاثیرات متفاوتی را بر نحوه و میزان تاثیرگذاری گذاشته که نیاز به بررسی‌های دقیق‌تر دارد. 

analysis of temporal trend of changes of groundwater quality parameters (case study: aquifer of fathabad)

introduction one of the important purposes of flood spreading plans is to feed groundwater tables and increase quality of these resources. one of the most important indicators for evaluation of artificial recharge plans is to examine their impact on quality of groundwater resources. the main aim of current research is to investigate effects of implementation of artificial aquifer recharge plan (herat flood spreading) on ​temporal changes of groundwater quality parameters in the region.methodology     harat watershed area is 1413 square kilometers in south of yazd province. the location of flood spreading sites implemented at the end of harat basin outlet and with an area of ​​490 hectares, which includes four implementation areas. in order to investigate and evaluate the effects of flood spreading projects on groundwater resources, statistics of parameters of 17 wells were used from the area of aquifer of fathabad affected by these projects, based on available information, parameters of calcium, carbonate, magnesium, sodium, chlorine, and total dissolved solids and salt was extracted. the wells were classified into two groups, control and affected, based on their location relative to sites and the direction of flow in waterways of area. according to length of period, in order to evaluate the impact of water withdrawals and consequently impact of sedimentation on the efficiency of the sites, the entire period was divided into two periods so that 2003-2011 is first period and 2012-2021 is second period. minitab software was used to check linear trend of average groundwater quality parameters. for this purpose, the average of all types of quality parameters of water resources, first and second periods were entered in software and the change process for each parameter was obtained. in order to investigate temporal trend of groundwater quality parameters, mann-kendall test was used at 95% confidence level and sen’s slope by xlstat 2019 software.