اثر خاک‌پوش‌های ترکیبی pistachio-pam و pistachio-pvac بر پارامترهای رویشی و وضعیت تغذیه‌ای گیاه تاغ (haloxylon persicum)

پدیده مخرب بیابان زایی و فرسایش بادی امروزه از مهمترین بحران های زیست محیطی در جهان است که از چالش های جدی در برابر تولید پایدار و مدیریت اراضی کشاورزی محسوب می شود. شهرستان رفسنجان در اقلیم خشک و نیمه خشک واقع گردیده است و به دلیل وجود زمین های کشاورزی وسیع که عمدتاً به کشت پسته اختصاص یافته و تشکیل تپه های شنی ناشی از معضل فرسایش بادی سبب شده تا به عنوان یک منطقه حساس مورد توجه قرار گیرد. در بسیاری از طرح های تثبیت ماسه های روان در مناطق حساس به فرسایش بادی، استفاده هم زمان خاک‌پوش گیاهی جهت دستیابی مطمئن تر به اهداف تثبیت یا احیاء مورد توجه می باشد. در این پژوهش طی یک مطالعه گلخانه ای استقرار، رشد و نمو گیاه تاغ در شرایط کاربرد خاک‌پوش های pistachio-pam و pistachio- pvac و شرایط بدون پاشش خاک‌پوش (نمونه شاهد) در چهار تکرار بررسی شد. دوره زمانی بررسی اثر تیمارها بر قابلیت رشد و نمو گیاه تاغ چهار ماه بود و پس از طی این دوره رشد، نهال ها از محل طوقه قطع و ساقه و ریشه آن ها جدا گردید و وزن خشک اندام هوایی و ریشه و نیز غلظت عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، روی، مس و منگنز در ریشه و ساقه گیاه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که کاربرد خاک‌پوش های مورد مطالعه سبب افزایش معنی دار وزن خشک اندام هوایی و ریشه و غلظت عناصر غذایی (پرمصرف- کم مصرف) و جذب آن ها در اندام های تاغ شد. همچنین غلظت عناصری مانند نیتروژن، پتاسیم و منگنز در ریشه گیاه در تیمارهای خاک‌پوش افزایش معنی داری در سطح آماری پنج و یک درصد داشت. به گونه ای که برای نمونه، افزایش تقریباً 250 درصدی غلظت پتاسیم در ریشه دیده شد. خاک‌پوش پاشی بر وزن تر و خشک اندام هوایی، غلظت نیتروژن و پتاسیم در اندام هوایی تاغ اثر معنی داری داشت به شکلی که برای مثال افزایش تقریباً 150 درصدی وزن خشک ساقه گیاهان تیمار شده با خاک‌پوش در مقایسه با تیمار شاهد بدون خاک‌پوش حاصل شد. بنابراین کاربرد خاک‌پوش های pistachio-pam و pistachio-pvac هم زمان با کشت گیاه تاغ، به عنوان راه کاری جهت مهار فرسایش بادی می تواند مورد توجه قرار گیرد، اگرچه آزمون صحرایی کارایی این دو خاک‌پوش، پیشنهاد می گردد.

the effect of pistachio-pam and pistachio-pvac mixed mulches on vegetative parameters and nutritional status of haloxylon persicum

introduction considering the high costs of controlling wind erosion and the difficulty of working conditions, choosing basic and technical methods to stabilize these areas, in addition to increasing work efficiency, will also be effective in reducing costs. the first priority and the most effective method of controlling wind erosion is to cover the ground with vegetation, and the more the amount of vegetation, the more effective its role will be. if it is not possible to implement biological plans, mechanical and chemical methods such as mulching should be used. usually, the main purpose of using mulch in quicksand stabilization activities is to increase the stability of the soil surface against wind erosion in order to create a period during which there is a suitable opportunity to carry out and establish other biological activities of sand stabilization such as planting, sowing seeds, cuttings, etc., and these biological materials can be established in the desired field. in this regard, this research was carried out with the main purpose of investigating the effect of two combined mulches, pistachio-pam and pistachio-pvac, on the growth and development and nutrition of the haloxylon persicum.methodology pistachio-pam and pistachio-pvac mulches are new hybrid mulches that combine an optimal ratio of pistachio harvest residues and polyacrylamide (pam) and polyvinyl acetate (pvac) water-soluble polymers extracted from these wastes and water has been obtained. in this study, the establishment, growth and development of the haloxylon plant under the conditions of applying pistachio-pam and pistachio-pvac mulches and the conditions without mulch spraying (control sample) were investigated in four replications. the effect of treatments on the growth and development of haloxylon was determined after a period of 4 months and afterward, the plants were cut from the crown and the shoot and root parts were separated. then, shoot and root dry weights were determined and the concentrations of nitrogen, phosphorus, potassium, iron, zinc, copper, and manganese in roots and shoots of the plants were measured separately. finally, statistical analysis was performed using minitab 14 software in the form of a completely random design, and the average repetitions were compared with mstatc software in the form of duncan’s multi-range test.