تاثیر فرسایش خاک بر هدر رفت فسفر قابل جذب گیاه در یک حوزه آبخیز واقع در اکوسیستم های هیرکانی

فرسایش خاک و اثرات آن یکی از مهم ترین مشکلات زیست محیطی عصر حاضر می باشد. مغذی شدن، کاهش اکسیژن و بالا رفتن غلظت عناصر غذایی (فسفر و نیتروژن) در مخازن، کانال ها و سایر منابع آب از مهمترین عواقب آلودگی آب ها می باشند. فسفر از یک سو جز عناصر مهم در رشد گیاهان و حیات جانداران بوده و از سوی دیگر از عوامل مهم در آلودگی منابع آب و مغذی شدن آنها به شمار می آید. هدف از انجام این تحقیق بررسی مقدار هدر رفت فسفر قابل جذب گیاه طی فرآیند فرسایش خاک در حوزه آبخیز کجور می باشد. بدین منظور نمونه برداری از جریان رودخانه طی وقایع بارندگی به وسیله نمونه بردار دستی و از نقطه ثابت صورت گرفت. نتایج نشان-داد که کمینه و بیشینه هدررفت فسفر 321 و 6707 گرم با متوسط 2620 گرم است و هدر رفت فسفر در این دوره به شدت تحت تاثیر فرسایش خاک قرار داشته است. نتایج مدل سازی بین مقادیر هدر رفت فسفر, رسوبدهی و حجم رواناب حاکی از آن بود که برآورد میزان هدر رفت فسفر به-وسیله مقادیر دبی امکان پذیر نیست در حالی که با داشتن مقدار کل فرسایش خاک می توان با خطای تخمین 26 درصد میزان فسفر همراه رسوبات را به دست آورد. نتایج تحقیق حاضر به روشنی دلالت بر توانایی مناسب روابط حاصله در برآورد غلظت فسفر در حوزه آبخیز مذکور و سایر مناطق با شرایط مشابه به منظور ارتقای برنامه ریزی های حفاظت آب و خاک می باشد.