بررسی فرسایش خندقی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی در شهرستان رودبار استان گیلان

یکی از انواع پدیده‌های ژیومرفولوژیکی که خسارات زیادی به اراضی کشاورزی، مرتعی، جاده‌ها و... وارد می‌نماید و نقش مهمی در افزایش میزان رسوب دارد، فرسایش خندقی می‌باشد که شناسایی علل و مدلسازی آن نقش مهمی در مدیریت حوزه‌های آبخیز و جلوگیری از تخریب اراضی دارد. در این تحقیق برای شناسایی مناطق تحت تاثیر فرسایش خندقی از عکسهای هوایی به مقیاس1:40000، تصاویر ماهواره‌ای irs هند، بازدید صحرایی و عملیات میدانی با استفاده از gps ، و نقشه پراکنش فرسایش خندقی تهیه گردید. در ابتدا با بررسی سوابق تحقیقاتی، تعدادی از مهمترین عوامل موثر در رخداد این نوع فرسایش مانند سنگ شناسی، شیب، منابع و قابلیت اراضی، جهت شیب و کاربری اراضی مورد بررسی قرار گرفتند. در مرحله بعد با به کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی، عوامل موثر به صورت زوجی با یکدیگر مقایسه و ضریب وزنی عوامل محاسبه شده است. در نهایت اقدام به تهیه نقشه پهنه‌بندی حساسیت اراضی به فرسایش خندقی و ارایه مدل در حوزه گردیده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که واحد‌های مارن سیلتی و مخروط افکنه‌های قدیمی 100 درصد و تیپ اراضی تپه ماهور 57 درصد از مناطق تحت تاثیر فرسایش خندقی را به خود اختصاص داده‌اند. ضمنا طبقه شیب20-5 درصد (حدود 92 درصد)، جهت شیب جنوبی (82 درصد) و کاربری مرتع فقیر (100 درصد) دارای بیشترین گسترش مناطق تحت تاثیر فرسایش خندقی در حوزه مورد مطالعه می‌باشند. ضمنا روش تحلیل سلسله مراتبی، به دلیل اولویت‌بندی عوامل، مدل مناسبی جهت پهنه‌بندی حساسیت اراضی به فرسایش خندقی به شمار می‌رود.