بررسی تاثیر جهت شیب و طبقات ارتفاع برتنفس میکروبی خاک در سه کاربری کشاورزی، مرتع و جنگل

با فراهم کردن شرایط مناسب برای فعالیت خوب میکروارگانیسم‌ ها می‌توان به افزایش هر چه بیشتر کیفیت خاک، کاهش فرسایش و هدر رفت آن کمک بسیاری کرد. به منظور بررسی تاثیر جهت شیب، طبقات ارتفاع و کاربری بر تنفس میکروبی پایه و تحریک ‌شده خاک و همبستگی این شاخص های زیستی با سایر خصوصیات خاک، پژوهشی در یک منطقه در اطراف روستای خانقاه شهرستان نمین واقع در استان اردبیل صورت گرفت. این پژوهش با برداشت 72 نمونه به صورت شبکه ‌بندی منظم اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کاربری اراضی در سه سطح (کشاورزی، مرتع و جنگل)، جهت شیب در دو سطح (شمالی و جنوبی) و دو طبقه ارتفاعی (<1580<) بر حسب اختلاف میانگین معنی دار رطوبت مزرعه بود. همچنین نقشه تنفس میکروبی خاک به روش کریجینگ ترسیم شد. یافته ها نشان داد که مقدار تنفس پایه و تحریک شده با بستره در زمین‌ های جنگلی با میانگین 1.24، به طور قابل توجهی بیش از زمین های مرتعی و کشاورزی بود. در بین دو کاربری مرتعی و کشاورزی نیز مقدار تنفس میکروبی خاک در اراضی کشاورزی کمتر بود. اختلاف میانگین معنی ‌دار در سطح آماری پنج و یک درصد به ترتیب بین تنفس میکروبی پایه و تحریک شده با بستره، در جهت ‌های شمالی و جنوبی شیب مشاهده شد. دامنه ‌های جنوبی با دریافت بیشتر پرتوهای خورشیدی و کاهش رطوبت خاک، تنفس میکروبی پایین تری نسبت به دامنه ‌های شمالی داشت. با افزایش ارتفاع به علت افزایش نسبی رطوبت هوا و کاهش دما، میزان تنفس میکروبی افزایش یافت. نتایج نشان داد که بین تنفس میکروبی خاک و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی آن همبستگی معنی داری وجود دارد. در مطالعه حاضر بین ویژگی ‌های درصد کربن آلی خاک، تخلخل، سیلت، رطوبت مزرعه و ph خاک با تنفس میکروبی پایه و تنفس تحریک شده با بستره، همبستگی بالایی مشاهده شد. همچنین مشاهده شد که روش درون یابی کریجینگ، از کارایی لازم برای تعیین نقشه پراکندگی مکانی تنفس میکروبی خاک برخوردار است. همبستگی بین برآورد انجام شده با کریجینگ و مقادیر اندازه ‌گیری شده، در نقاط نمونه‌ برداری بیش از 0.2 و در سطح پنج درصد معنی ‌دار بود.

assessment of the effect of slope aspect and elevation classes on soil microbial respiration in agriculture, rangeland and forest

1- introductionspatial changes in soil properties are significantly influenced by factors affecting soil formation such as topography. topography can create different properties in the soil by affecting the spatial distribution of effective environmental parameters. topographic features such as contour, slope direction by affecting soil temperature, evaporation capacity, soil moisture, soil organic matter, precipitation, movement and accumulation of soil solution can affect the biological properties of soil. respiration of soil microorganisms is one of the most sensitive and important biological properties that can affect soil quality. to study the impact of land use change on soil ecosystem performance due to human activities, it is necessary to maintain and restore soil capacity to provide ecosystem services. the aim of this study was to investigate the effect of slope and height classes on soil microbial respiration in agricultural, rangeland and forest areas of khanghah namin village.2- methodologyin order to conduct this research, in the fall, samples of intact and untouched soil from the study area were prepared in 72 points by regular networking method with distances of about 200 meters. common physical and chemical properties of soil including soil ph, electrical conductivity, equivalent total calcium carbonate, organic matter, soil texture (percentage of sand, silt and clay particles) and total porosity were measured. from soil biomarkers, basal microbial respiration and substrate-stimulated respiration were determined. kriging geo statistical method was used to estimate and determine the spatial distribution and evaluate some soil properties as well as cumulative soil quality indicators. for this purpose, the geographical coordinates of each point of the gps device were transferred to gis software. after recording the data of the sampled points, the interpolation command was executed and the information of the non-sampled points was obtained. in order to explain the spatial similarity of the variables, the experimental variogram of the data was obtained using gs + statistical software and the best variogram model was selected according to the variogram information. finally, the distribution map of soil biological indicators was extracted using gis and kriging geo statistical methods. the correlation between the measured and estimated values of soil biological properties was calculated and evaluated in spss19 statistical software. experimental factors included three land uses (namely, agriculture, rangeland and forest), slope direction at two levels (north and south) and two elevations (<1580 <) in terms of significant mean difference in field moisture. normalization of data was performed by shapiro-wilk (1965) test using spss19 software. mean comparison was performed unpaired by t-test using spss19 statistical software. pearson correlation between soil microbial base respiration and substrate-stimulated respiration with other soil properties was obtained in spss19 software.3- results the results of the descriptive statistics of the soil properties showed that most of the soils in the study area have a loam soil texture class. the ph value of the samples was in the range of 5.7.7, the percentage of