بررسی تغییرات بلند مدت رشد فرسایش خندقی در حوضه کندوران، استان هرمزگان

فرسایش خندقی یکی از مهم ترین اشکال فرسایش آبی است که بر محیط زیست و به خصوص زمین ‌های کشاورزی تاثیرات مخربی دارد. این پدیده به تخریب حجم بزرگی از خاک های کشاورزی یک منطقه منجر می ‌شود و خسارت ‌های زیادی را برای کشاورزان به ‌همراه دارد. با توجه به کمبود آمار و اطلاعات در زمینه این نوع از فرسایش، استفاده از فن‌آوری ‌های نوین نظیر سنجش از دور و استفاده از داده‌ های مکانی مانند عکس ‌برداری ‌های انجام شده در سال ‌های قبل امری ضروری در بررسی این پدیده به شمار می ‌رود. برای پایش و بررسی تغییرات بلندمدت رشد فرسایش خندقی در منطقه کندوران استان هرمزگان، از عکس ‌های هوایی 1957 با مقیاس 1:50000 و تصاویر ماهواره ‌ای لندست سال های 1984، 1994 و 2004 استفاده شد. با توجه به دقت مکانی بیشتر تصاویر ماهواره ای geoeye نسبت به تصاویر ماهواره لندست، برای سال ‌های 2014 و 2016 از این تصاویر استفاده شد. تغییرات طولی و سطحی فرسایش خندقی منطقه مورد مطالعه در دوره ‌های زمانی مختلف نیز با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، فناوری سنجش از دور و بررسی ‌های میدانی تهیه و بررسی شد. نتایج بررسی دوره ‌های مختلف نشان داد که مساحت خندق‌های منطقه مورد مطالعه از 32 هکتار در سال 1957، به بیش از 370 هکتار در سال 2016 یعنی حدود ده برابر در طی یک دوره 60 ساله رسیده است. بررسی روند تغییرات مساحت خندق‌های منطقه مورد مطالعه بیانگر این است که طی دوره 1957 تا 1984، میزان رشد سطحی خندق‌ها برابر 2.96 هکتار در سال بود. این میزان رشد طی دوره ده ساله 1984 تا 1994 میلادی، به 4.9 هکتار در سال و در طی دوره 1994 تا 2004 نیز بر اساس یافته ‌های پژوهش حدود 4.5 هکتار بود و در نهایت در طی دوره 2004 تا 2016 میلادی، میزان این افزایش به 13.7 هکتار در سال افزایش یافت. همچنین بررسی رشد طولی خندق ‌های منطقه در 50 خندق مورد بررسی نشان داد که این میزان به طور متوسط 5.2 متر در سال است که نسبت به تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور، رقم بالایی است و بایستی دستگاه‌ های اجرایی استان در زمینه کنترل این نوع فرسایش، اقدامات بیشتری انجام دهند.

Assessment of long-term changes of Gully Eroiosn Growth in Kondouran Catchment, Hormozgan Province

Extended Abstract1IntroductionGully erosion is the most obvious form of soil erosion, which leads to reduced production capacity, significant soil losses, and the production of large amounts of sediment and restricting land use. It can be a severe risk to agricultural areas and villageschr('39') roads and structures. Due to the lack of information on soil erosion and sediment production in many watersheds of the country, the use of new technologies such as remote sensing and GIS is necessary so that the use of this technology can be a valuable source of information to understand the trend of Gully changes. The study area is located in the west of BandareLengeh city in the Hormozgan provinc. The approximate geographic coordinat is 54 ° 19 cent; 11 sup2; to 54 ° 30 cent; 40 longitudes and 26 ° 40 cent; 57 sup2; to 26 ° 56 cent; 04 sup2; latitude. The study area is mainly formed by sedimentary rocks belonging to the Mesozoic period (Fars group formations) with low permeability. This factor, along with the low rainfall and very high intensity, has destructive effects on natural resource ecosystems.2 MethodologyThis research is focused on gully erosion mapping and monitoring at multiple spatial scales using multisource Arial photo and remote sensing data for gullies extend in the past decades. Aerial photos of 1957, Landsat satellite images of 1994, 1984, 2004, and GeoEye satellite images for 2014 and 2016 have been used to study the longterm changes in the growth of Gully erosion. Image visual interpretation with field verification was employed to map the geometric gully features and evaluate the growth of the gully in the last 60 years.3 ResultsThe results showed the gully areas increased from 112 hectares to 206 hectares from 1984 to 2004. The results also show that during the period 2004 to 2014, the gully areas increased from 206 hectares to 316 hectares and 370 hectares in 2014 to 2016.50 gullies were studied to investigate the longitudinal growth of ditches in the study area. The results show the annual rate of gullieschr('39') longitudinal growth is 4.9 meters for19842004 and 6.8 and 2.95 meters for 2004 to 2012 and 2012 to 2016 periods, respectively.4 Discussion ConclusionsThe longterm growth rate of gullies in the study area (19752016) is an average of 5.2 meters per year, which is very high comparing to researches conducted in the world and Iran. For example, in their study, Ghezelsofloo et al. (2018) estimated the annual erosion rate of 0.99 m for the Shurdreh catchment, and Ahmadi et al. (2007) estimated the annual growth rate of 0.206 m for the Hablehroud basin.In other studies, conducted by Rostamizad et al. (2015), the annual growth rate of 0.85 m for the city of Darhshahr, Tavakoli Rad et al. (2014) 1.29 m in the Samal Basin of Bushehr, Nazari Samani et al. (2014), growth 1.3 meters for the Kore Dareh catchment.In other countries, Malik (2007) estimated the average erosion rate of the small gully at 0.63 m per year. Millington et al. (2013) also estimated the average rate of gully erosion on slopes from 0.21 to 0.51 m per year on the southern plateau of Poland. In another study, the growth rate of the ditch was calculated by Pellikka et al. (2005) for the Tiata hills of Kenya as 0.1 to 0.7 m per year.In addition, the research results show that the High sensitivity of Fars Group formations to erosion, arid climate, weakness and degradation of vegetation and very high intensity of 24hour rainfall in the study area, lack of flood management are main reasons for the high longitudinal growth of gully in the study area. Other reasons are human manipulation in flood diversion and concentration, a very high percentage of soil silt, release of rainfed lands and the existence of a wide network of local access roads. The resuls are consistent with the results of Karimi et al. (2007), Mohammad Ebrahimi et al. (2017), Asghari Sarskanrood (2017), Besharati et al. (2018).