تخمین میزان رسوب‌دهی و فرسایش با استفاده از مدل‌های تجربی mpsiac و fsm و روش اندازه‌گیری مستقیم (مطالعه موردی: حوضه‌ی آبخیز گابریک، جنوب شرق ایران)

با توجه به روند افزایشی فرسایش خاک و تولید رسوب در کشور، توسعه‌ی روش‌های ارزیابی کمی و کیفی فرسایش و رسوب ضروری است. هدف از این تحقیق، ارزیابی فرسایش و رسوب در حوضه‌ی آبریز گابریک است که با استفاده از دو مدل تجربی mpsiac و fsm و روش اندازه‌گیری مستقیم انجام شد. بدین منظور، نقشه‌ی واحدهای هیدرولوژیک منطقه به عنوان نقشه‌ی پایه تهیه شد. در مدل mpsiac، وضعیت فرسایش و تولید رسوب در هر واحد کاری بر حسب شدت و ضعف 9 عامل محیطی و در روش fsm، تعیین شدت فرسایش با استفاده از محاسبه‌ی 7 عامل محیطی ارزیابی شد. سپس لایه‌های مربوطه در محیط نرم‌افزار arc gis تهیه شد. در روش اندازه‌گیری مستقیم رسوب با استفاده از وسایل نمونه‌برداری و نرم‌افزار civil 3d، به تخمین میزان رسوب‌دهی حوضه پرداخته شد. بر اساس نتایج، میزان رسوب کل حوضه با اعمال ضریب مربوطه با استفاده از دو مدل mpsiac و fsm، به ترتیب 4 و 6.3 تن در هکتار در سال برآورد شد و براساس ضریب رسوب‌دهی حوضه (r)، از لحاظ کیفی بخش اعظم حوضه در کلاس فرسایشی متوسط قرار گرفت. در روش اندازه‌گیری مستقیم با اعمال ضریب حجمی و آنالیز داده‌های صحرایی، میزان رسوب تجمعی ایستگاه معادل 6.9 تن در هکتار در سال برآورد شد. به طور کلی، با مقایسه‌ی نتایج به دست آمده می‌توان چنین استنباط کرد که مقادیر رسوب تولیدی به دست آمده از مدلfsm نسبت به mpsiac، با روش اندازه‌گیری مستقیم مطابقت بیشتری دارد.