تاثیر حذف آهک بر ذرات و فرسایش‌ پذیری خاک (مطالعه‌ی موردی: حوضه‌ی جونقان استان چهارمحال و بختیاری)

بافت خاک یا درصد نسبی ذرات شن، سیلت و رس با توجه به اینکه برخی از خصوصیات خاک نظیر مقاومت خاک به فرسایش پذیری، نفوذپذیری، ظرفیت نگهداری رطوبت، cec و رفتار خاک در مقابل شخم و دیگر عملیات خاک ورزی را منعکس می سازد، اهمیت زیادی دارد. محدوده ی مورد مطالعه با مساحت حدود 1715/4 هکتار، در کنار سد خاکی آیج، شرق شهرستان جونقان استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است. به منظور تحقیق، 40 نمونه خاک دست خورده از منطقه جمع آوری، سپس نمونه ها در هوای آزاد خشک وکوبیده شد و بعد از عبور از الک 2 میلی متری، آزمایش های موردنظر بر روی آنها صورت گرفت. هدف از این تحقیق، بررسی تاثیر حذف آهک بر درصد اجزای تشکیل دهنده ی خاک های سطحی و فرسایش پذیری منطقه ی مورد مطالعه است. برای بررسی تاثیر حذف آهک بر اجزای سازنده ی خاک ها، از روش آماری pairedsamples ttestدر سطح احتمال 0/05 استفاده شد. نتایج نشان داد که حذف آهک بر روی درصد ذرات رس، سیلت و شن خیلی ریز تاثیر معنی داری داشته، اما بر روی شن تاثیر معنی داری نداشته است. همچنین نتایج تجزیه ی مکانیکی خاک پس از حذف کربنات کلسیم، نشان داد که میزان رس و شن خیلی ریز خاک ها عموماً با حذف کلسیم کربنات به طور معنی داری کاهش یافته ، در صورتی که میزان سیلت خاک ها افزایش و شن خاک نیز تغییر معنی داری پیدا نکرده است. این مسئله با این فرض قابل توجیه می باشد که کربنات کلسیم در این خاک ها عمدتاً جزء بخش رس و شن خیلی ریز خاک بوده است که با حذف کربنات کلسیم، ذرات شن خیلی ریز به ذرات سیلت تبدیل و آهک در حد ذرات رس، به علت حل شدن از بین رفته است. در نتیجه با حذف کربنات کلسیم، میزان رس و شن خیلی ریز کاهش و میزان سیلت، افزایش می یابد. لذا با حذف آهک، انتظار می رود فرسایش پذیری خاک افزایش و در پی آن مقاومت خاک کاهش یابد.

Lime removal impacts on the soil particles and erodibility Case study :( watershed Jooneghan, chaharmahal va bakhtiari province)

Soil or relative percentage of sand, silt and clay reflects some texture characteristics such as permeability, water holding capacity, CEC, and soil behavior in return to the plow and other tillage operations is very important. The study area covers an area of 1715.4 hectares, near the Aiej soil dam, East of Jooneghan city, Chaharmahal and Bakhtiari Province. For this study, 40 disturbed soil samples were collected from the area. Air dried samples were crushed and passed through a 2 mm sieve. The aim of this study is to evaluate the effect of lime removal on the particle size percentage of surface soils in some parts of studied area. In this study, tissue was determined by gauging Baykas. To evaluate the impact of the removal of lime on the soil components, PairedSamples TTest statistical method was used at level 0.05. The results showed that the removal of lime has a significant influence on the amounts of clay, silt and very fine sand particles, but does not have such a significant effect on the sand grains. Mechanical analysis of the soil after the removal of calcium carbonate also showed that very fine clay and sandy soils, significantly decreased, while the silt soils increase. Sand has not significantly changed. The problem can be solved with this assumption that the calcium carbonate clay and sand very fine soils are mostly dissolved within lime removal process. Therefore, the amount of clay and fine sand gains reduce, but the silt increases.