تاثیر شبکه‌ی ریشه‌ای و آسمانه‌ی گیاهی گونه‌ی سبد بر فرسایش بادی در منطقه‌ی سبزوار

فرسایش خاک و حرکت ذرات ماسه بادی یکی از تهدیدات محیطی مناطق بیابانی است و پوشش گیاهی تا حدود زیادی می تواند از بروز این پدیده ی زیان بار ممانعت کند. یکی از گونه های بسیار مهم و سازگار در تپه ها و اراضی ماسه ای منطقه ی خشک دشت سبزوار که با توجه به فشردگی تاج پوشش و ریشه های متراکم آن، تاثیر قابل ملاحظه ای در حفاظت خاک سطحی و جلوگیری از حرکت ماسه های روان دارد گونه ی سبط (stipagrostis pennata) است. در این تحقیق محدوده ی رویش گاه گونه ی سبط، با استفاده از منابع موجود تعیین و مشخصات کلی رویش گاه و وضعیت ریشه و اندام هوایی گیاه، در مطالعات صحرایی بررسی شد. بدین منظور چهار سایت مطالعاتی در نظر گرفته شد و با استفاده از روش نمونه برداری سیستماتیک تصادفی، وضعیت رویشی و تاج پوشش گیاه در کنار بافت خاک و شبکه ی ریشه ای داخل خاک مورد بررسی و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. در منطقه ی ماسه زاری مورد مطالعه، گونه ی s. pennata به عنوان گونه ی غالب شاخص و غالب به صورت اجتماعات رویش گاهی، در بافت ماسه ای خاک (ماسه بیش از 91 درصد) رویش دارد. نتایج و مشاهدات بیانگر آن است که این گونه با داشتن غلاف ماسه ای تارهای ریشه ای و گسترش سیستم ریشه به صورت شبکه ی گسترده، افشان و طویل سازگاری منحصر به فردی دارد که اغلب سطحی می باشد و این ویژگی بارز، خاک سطحی اطراف گیاه را از فرسایش یافتن حفاظت می کند. از سوی دیگر، با توجه به خصوصیت قابل ملاحظه ی اندام هوایی گیاه از نظر تراکم ساقه ها، داشتن آسمانه گیاهی کوتاه و در تماس با سطح خاک و ارتفاع بین 30 تا 50 سانتی متری آن در تمام نمونه ها، در تثبیت ماسه های روان و ممانعت از پیشروی حرکت ماسه بادی و فرسایش خاک نقش بسیار مهمی ایفا می کند.

Effects of the Root Network and Canopy of Stipagrostis pennata on wind erosion in Sabzevar

Soil erosion and sand movement is one of environmental threats of the desert areas and vegetation partially prevents the creation of this phenomenon. One of the most important species growing in Sabzevar desert plains and sandy dunes, regarding too dense canopy and their root density, which have a considerable impact on soil protection and prevent movement of sands, is Stipagrostis pennata.In this study, the limited area of Stipagrostis pennata, by using the present sources is determined and the general specification of habitat and the position of root and shoot were surveyed in desert studies. Four research sites were considered by using random systematic sampling, the situation of canopy cover beside the nature of soil, and root network inside the soil. In the sand area, the S. pennant is grown as a dominant index species and social habitat in the texture of soil (more than 91%sand). The results and observations suggest this species has a unique compatibility with sand cords root sheath and extending the root system as extensive network which often is the longjet surface and this feature protects topsoil from erosion occurs around the plant. On the other hand, according to aerial significant characteristic of stem density and a short canopy contact with the soil surface and its height between 30 and 50 cm for all samples plays a very important role in stabilizing sands movement and preventing sand and soil erosion.