ارائه‌ی مدل پهنه ‌بندی خطر زمین لغزش و عوامل موثر بر آن با استفاده از ژئومورفولوژی کمّی (مطالعه‌ی موردی: منطقه‌ی سانیچ یزد)

زمین لغزش را می توان به عنوان یکی از چالش های مهم طبیعی و انسانی در نظرگرفت که هم عرصه های طبیعی و هم جوامع بشری متاثر از آن است. عوامل متعددی همچون ویژگی های فیزیکی حوزه ی آبخیز، زمین شناسی، خاک شناسی، هواشناسی و هیدرولوژی از جمله مهم ترین عوامل طبیعی موثر در وقوع زمین لغزش است. پهنه بندی زمین لغزش، در مدیریت این پدیده و برنامه ریزی برای کاهش خسارت های ناشی از آن نقش قابل توجهی دارد. تاکنون روش های مختلفی برای این پهنه بندی زمین لغزش استفاده و بررسی شده است. در این مطالعه برای پهنه بندی این خطر، از پارامترهای ژئومورفومتری که در مدل سازی رقومی عوارض سطح زمین به کار می رود، استفاده شده است؛ بدین منظور ابتدا با استفاده از تفسیر چشمی عکس های هوایی، موقعیت زمین لغزش های واضح، مشخص و نقشه ی آن، در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شد. سپس با استفاده از مدل رقومی ارتفاع، پارامترهای ژئومورفومتری در محدوده ی زمین لغزش ها، با یک شبکه ی نمونه برداری تصادفی متراکم استخراج و در تحلیل اهمیت این پارامترها، از درخت تصمیم استفاده شد. سپس با استفاده از نقشه ی پارامترهای ژئومورفومتری در کل منطقه، نقشه ی زمین لغزش برای کل محدوده ی مورد مطالعه تعمیم داده شد. ارزیابی نتایج به دست آمده، نشان می دهد که پهنه بندی رقومی زمین لغزش با استفاده از پارامترهای ژئومورفومتری، دارای دقت 88/2 درصد است. از بین داده های مورد استفاده، 20 درصد داده ها برای آزمون کنار گذاشته شد. دقت ارزیابی نتایج به دست آمده ی مدل بر روی داده های آزمون، 74/4 درصد است. از بین پارامترهای مورد استفاده، پارامترهای شیب به صورت 100 درصد، انحنای کل با 79 درصد و انحنای عمومی با 11 درصد از بیشترین تاثیر و اهمیت در مدل برخوردار است.

Model of landslide hazard zonation and its effective factors using quantitative geomorphology (Case Study: Sanich region, Yazd)

Landslide can be considered as one of the important challenges of nature that affects natural areas and human societies. Several factors such as physical characteristics of the watershed, geology, soil structure, meteorology and hydrology are the most important environmental factors affecting in the landslide event. In order to reduce damage, landslide zoning have significant role in management of this phenomenon and planning. Many methods have been studied and used for landslide zoning. For landslide hazard zoning, geomorphometry parameters used in surface digital modeling, are applied in this study. For this purpose, by using visual interpretation of aerial photographs and clear landslide position; map was made in the GIS. Then, by using a digital elevation model, geomorphometry parameters of landslides area, were extracted with a dense random sampling network. The decision tree is used to analysis of these parameters importance. Then, by using the geomorphometry parameters, landslide maps were extended for all the area. The results evaluation shows that the landslide digital zonation using the geomorphometry parameters have 88.2% accuracy. 20% of the data were abandoned for the test. Model results accuracy evaluation on the test data was 74.4 percent. Among the used parameters, parameters slope with 100 percent, total curvature with 79% and a general curvature with 11% have greatest impact and it can be most important in the model.