تاثیر پذیری عملکرد گندم از مقدار درجه روز رشد در طی گرده افشانی-رسیدگی نسبت به کاشت-گرده افشانی

هدف:هدف پژوهش حاضر تعیین نسبت طول دوره بعد از گرده‌افشانی به قبل از گرده‌افشانی و نحوه ارتباط آن با عملکرد دانه در گندم بود. روش پژوهش : این پژوهش در شرایط فاریاب و در قالب طرح لاتیس ساده و با د و تکرار اجرا شد. تعداد 81 رقم گندم در مزرع ه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان موردمطالعه قرار گرفتند. طول مراحل نموی ارقام برحسب درجه روز رشد محاسبه گردید. یافته ها : نتایج نشان داد مقدار درجه روز ر شد کاشت گرده افشانی بین - 1584 - 1287 ، کاشت رسیدگی -فیزیولوژیک بین 2265 - 2076 و گرده افشانی تا رسیدگی فیزیولوژیک بین 847 - 644 درجه روز رشد متغیر بود. میانگین ارقام نشان داد از کل درجه روز رشد، 65 درصد مربوط به کاشت گرده افشانی و -35 درصد مربوط به گرده افشانی رسیدگی فیزیولوژیک بود. به عبارتی دیگر نسبت طول دوره بعد -به قبل از گرده افشانی 54 / 0 بود. زمانی که ارقام به صورت جداگانه بررسی گردید، مشخص شد که نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی بین 43 / 0 تا 63 / 0 متغیر است. بررسی رگرسیونی نشان داد که ارتباط بین نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی و عملکرد دانه به صورت تابع درجه دوم می باشد. بهطور یکه افزایش نسبت طول دوره بعد به قبل از گرده افشانی تا 57 / 0 باعث افزایش عملکرد دانه شد. در نسبت های بین 61 / 0 - 57 / 0 عملکرد دانه ثابت و در نسبت های بالاتر از 61 / 0 ،عملکرد دانه کاهش یافت.نتیجه گیری : بر اساس نتایج حاصله ، باید یک تعادلی بین طول دوره بعد و قبل از گرده افشانی در گندم وجود داشته باشد تا حداکثر عملکرد دانه حاصل شود.

wheat yield response to growing degree days of post/pre anthesis stages

objective: the aim of this research was to study the ratio of post- to pre-anthesis duration in wheat plant and to investigate its possible association with grain yield.methods: this research was conducted under well-watered condition according to lattice design with two replications. the 81 iranian wheat cultivars were studied at the research farm of moghan college of agriculture and natural resources. duration of phenological events were expressed based on growing degree days (gdd).results: results showed that the amount of gdd for sowing-anthsis, sowing-maturity, and anthsis-maturity ranged from 1287-1584, 2076-2265, and 644-847 ⁰cd, respectively. when averaged among cultivars, it was found that 65 and 35% of total gdd was accumulated from sowing to anthesis and from anthesis to maturity, respectively. in other words, ratio of post - to pre anthesis gdd was 0.54. the ratio of post- to pre anthesis gdd ranged from 0.43 to 0.63 among examined cultivars. when the ratio of post- to pre-anthesis gdd was regressed against the grain yield, a quadratic curve was fitted. so that, the grain yield was increased with the increasing of post- to pre anthesis gdd up to 0.57, remained constant between 0.57-0.61, but declined with further increasing of this parameter.conclusion: based on the obtained results, the balance between post- to pre-anthesis duration in wheat plant may result in increased grain yield.