اثر کاربرد مایکوریزا و فسفر بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی ذرت و کینوا در کشت مخلوط به روش جایگزینی

هدف: این مطالعه به منظور بررسی مایکوریزا و کود فسفر بر برخی صفات مورفوفیزیولوژی و عملکرد کینوا (chenopodium quinoa willd) و ذرت (zea mays l.) در شرایط کشت مخلوط به روش جایگزینی انجام شد.روش پژوهش: آزمایش به‌‌‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی شاهرود در شهرستان های شاهرود و میامی انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل نسبت های کشت خالص کینوا، 75 درصد کینوا+ 25 درصد ذرت، 50 درصد کینوا+ 50 درصد ذرت، 25 درصد کینوا+ 75 درصد ذرت و خالص ذرت به عنوان فاکتور اول و تیمار فسفر در سه سطح (صفر، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار) و مایکوریزا در دو سطح (مصرف و عدم مصرف) به‌عنوان فاکتور دوم و سوم در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد خصوصیات رشدی و عملکرد کینوآ  و ذرت تحت تاثیر فاکتور های مختلف مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها: براساس نتایج حاصل از آزمایش اکثر صفات مورد مطالعه تحت تاثیر تیمارها، قرار گرفت. بیشترین ارتفاع گیاه ذرت (202.8 سانتی متر) و کینوآ (81.3 سانتی متر) و عملکرد دانه ذرت (2542.5 کیلوگرم در هکتار) با کاربرد مایکوریزا و فسفر 50 کیلوگرم در هکتار مشاهده شد. بیش‌ترین شاخص سطح برگ کینوآ (2.86) و ذرت (6.57) و بیش‌ترین مقدار کلروفیل کینوآ و ذرت به ترتیب (2.88 و 12.39  میلی گرم بر میلی لیتر) در منطقه شاهرود با استفاده از مایکوریزا و فسفر 50 کیلوگرم در هکتار با آرایش کشت 50 درصد  مشاهده شد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج، سیستم کشت مخلوط با استفاده از کود فسفر و مایکوریزا روی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی کینوا و ذرت تاثیر معنی داری داشت.

the effect of mycorrhiza and phosphorus application on growth and physiological characteristics of maize and quinoa in intercropping by substitution method

objective: this study aimed at assessing the effects of mycorrhiza and phosphorus fertilizer on morphophysiological traits and yield of quinoa (chenopodium quinoa willd.) and maize (zea mays l.) in an intercropping system by using of replacement method.methods: a complete randomized block design (crbd), with three replications was implemented at two research farms affiliated with shahrood university of technology, located in shahrood and miami cities. the intercropping systems consisted of five cropping ratios: pure quinoa and maize cultivation, 75% quinoa + 25% maize, 50% quinoa + 50% maize, 25% quinoa + 75% maize. the first factor and phosphorus at three levels (zero, 50 and 100 kgha 1) and mycorrhiza at two levels (use and unuse) were considered as the second and third factors.results: the results demonstrated that most of studied traits were significantly influenced by the intercropping systems, mycorrhiza application, and phosphorus concentrations. the highest plant height in maize (202.8 cm) and quinoa (81.3 cm) was obtained by use of mycorrhiza and phosphorus fertilizer 50 kgha 1. similarly, the highest leaf area index in quinoa (86.2) and maize (6.57) amount of chlorophyll in quinoa and maize respectively (2.88 and 12.39 mg/ml) were obtained in shahrood region by using mycorrhiza and 50 kgha 1 phosphorus fertilizer in cropping ratio 50 %.conclusion: according to the results, the effects of different intercropping ratio, use of mycorrhiza, and phosphorus fertilizers had a significant impact on the morphophysiological characteristics of quinoa and maize.