اثر محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید بر عملکرد و اسانس دانه گشنیز در شرایط کم‌آبی

هدف: هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید بر عملکرد و اسانس دانه گشنیز در شرایط محدودیت آب می باشد.روش پژوهش: آزمایش مزرعه ای به‌صورت کرت‌های خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال زراعی 1399 و 1400 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل سطوح آبیاری (آبیاری براساس 70 (شاهد)، 100، 130 و 160 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a) در کرت‌های اصلی و سطوح محلول‌پاشی (شاهد، سالیسیلیک‌اسید یک میلی مولار و براسینواستروئید یک میکرومولار) در کرت‌های فرعی قرار داده شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین محتوای آب نسبی برگ، شاخص پایداری غشا و شاخص سطح برگ با مصرف سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید به طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد. محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید در تنش کم‌آبی موجب افزایش تعداد چتر در بوته (به‌ترتیب 14.1 و 7.3 درصد)، عملکرد زیستی (به‌ترتیب 21.9 و 10.2 درصد) و عملکرد دانه (به‌ترتیب 18.6 و 9.6 درصد) شد. عملکرد اسانس با محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید و براسینواستروئید به ترتیب 23.5 و 11.9 درصد افزایش یافت. بیش‌ترین بهره‌وری آب برحسب عملکرد دانه و عملکرد زیستی (0.62 و 3.95 کیلوگرم بر مترمکعب) از محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید در تیمار آبیاری براساس 100 میلی متر تبخیر از تشتک حاصل شد.نتیجه‌ گیری: تیمار گیاهان با سالیسیلیک‌اسید اثر بهتری نسبت به براسینواستروئید بر افزایش عملکرد دانه و بهره‌وری آب داشت. بنابراین، در شرایط تنش های متوسط و شدید (به‌ترتیب آبیاری براساس 130 و 160 میلی متر تبخیر) کم‌آبی، محلول‌پاشی سالیسیلیک‌اسید می‌تواند تحمل گشنیز به تنش خشکی را افزایش دهد.

effect of salicylic acid and brassinosteroid on grain yield and essential oil of coriander under water deficit conditions

objective: the aim of this research is to investigate the effect of salicylic acid (sa) and brassinosteroid on yield and essential oil of coriander under water limitation conditions.methods: a field experiment was conducted as a split-plot on the basis of rcb design with three replications in two agricultural seasons of 2020 and 2021. irrigation intervals (irrigation according to 70 (control), 100, 130 and 160 mm evaporation from class a pan) were assigned to the main-plots and foliar application treatments (control, sa (1 mmol) and brassinosteroid (1 μmol) were allocated to the sub-plots.results: the results demonstrated that the application of sa and brassinosteroid significantly increased the relative water content, the membrane stability index, and the leaf area index. sa and brassinosteroid treatments increased the number of umbels per plant (14.1 and 7.3 percent), biological (21.9 and 10.2 percent) and grain (18.6 and 9.6 percent) yield. essential oil yield increased by 23.5 and 11.9 percent with sa and brassinosteroid, respectively. the highest water use efficiency (wue) of grain and biological yields (0.62 and 3.95 kg/m3) was obtained from the sa treatment under irrigation after 100 mm evaporation.conclusion: treatment of plants with sa had a better effect compared to brassinosteroid on increasing grain yield and wue. therefore, under moderate and severe stress conditions (irrigation based on 130 and 160 millimeters of evaporation, respectively), the foliar application of salicylic acid can enhance the coriander’s tolerance to drought stress.