تاثیر سالیسیلیک‌اسید و سلنات‌سدیم بر رشد و ویژگی‏های فیتوشیمیایی سرخارگل (echinacea angustifolia) در شرایط تنش شوری

هدف: شوری، یکی از مهم‌ترین تنش‏های غیرزیستی است که تولید محصولات کشاورزی را کاهش می‏دهد. استفاده از ترکیبات محرک رشد به‌منظور کاهش اثرات تنش‏های محیطی در گیاهان اهمیت خاصی دارد. از این رو تحقیق حاضر به‌منظور بررسی اثر سالیسیلیک‌اسید و سلنات‌سدیم بر رشد، خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی سرخارگل (echinacea angustifolia) در سال 1401 در گلخانه تجاری گیاهان زینتی در استان البرز در شرایط تنش شوری انجام شد.روش پژوهش: فاکتورهای موردمطالعه در پژوهش، شامل شوری در سه سطح (صفر، 100 و 200 میلی‏مولار کلریدسدیم) و محلول‏پاشی با سالیسیلیک‌اسید و سلنیمسلنات‌سلنیم در پنج سطح (شاهد، 5 و 10 میلی‏گرم در لیتر سلنات‌سدیم و 0.5 و 1 میلی‏مولار سالیسیلیک‌اسید) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در 3 تکرار صورت گرفت.یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که 200 میلی‏مولار تنش شوری سبب کاهش معنی‏دار وزن تراندام هوایی (32 درصد)، وزن خشک ریشه (27 درصد)، کلروفیل کل (22 درصد)، محتوای نسبی آب برگ (16 درصد) و پتاسیم برگ (28 درصد) گردید، اما سبب افزایش نشت یونی (11 درصد)، فعالیت آنزیم کاتالاز (82 درصد)، فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (1.37 برابر) و سدیم برگ (2.19 برابر) شد. محلو‏ل‏پاشی با محرک‏های زیستی به‌ویژه 1 میلی‏مولار سالیسیلیک‌اسید سبب افزایش وزن تر ریشه (13.07 درصد)،  وزن خشک ریشه (13.74 درصد) و وزن تر اندام هوایی (15.59 درصد)، کلروفیل a، b و کل (به‌ترتیب 13.13، 14.29 و 12.08 درصد)، ، محتوای نسبی آب برگ (6.95 درصد)، عملکرد اسانس (27.59 درصد) شد. تیمار اثر متقابل شوری 100 میلی‏مولار و سالیسیلیک‌اسید یک میلی‏مولار دارای بیش‌ترین محتوای فنل، فلاونوئید و درصد اسانس بودند و بیش‌ترین وزن اندام هوایی گیاه و عملکرد اسانس در تیمار بدون تنش با سالیسیلیک‌اسید یک میلی‏مولار به‌دست آمد.نتیجه‌گیری: در مجموع استفاده از محرک‏های زیستی و به‌ویژه سالیسیلیک‌اسید 1 میلی‏مولار در شرایط تنش شوری در سرخارگل مورد پیشنهاد خواهد بود.

effect of salicylic acid and sodium selenite on growth and photochemical attributes of coneflower (echinacea angustifolia) under salinity stress

objective: salinity is one of the most important abiotic stresses that reduces the production of agricultural products. the use of growth stimulating compounds in order to reduce the effects of environmental stress in plants is of particular importance. the present study was conducted to investigate the effect of salicylic acid and sodium selenate on the growth, physiological and biochemical characteristics of coneflower (echinacea angustifolia) in 2023 at the commercial greenhouse of ornamental plants in alborz province under salinity stress conditions.methods: the factors studied in the research include salinity at three levels (zero, 100 and 200 mm sodium chloride) and spraying with salicylic acid and selenium selenate at five levels (control, 5 and 10 mg/l of sodium selenate and 0.5 and 1 mm salicylic acid), conducted factorially in the form of a basic completely randomized design in 3 replications.results: the results of the research showed that 200 mm of salinity stress caused a significant decrease in the fresh weight of aerial parts (32%), dry weight of roots (27%), total chlorophyll (22%), and relative water content of leaves (16%). and leaf potassium (28%), but caused an increase in ion leakage (11%), catalase enzyme activity (82%), superoxide dismutase enzyme activity (1.37 times), and sodium leaf (2.19 times). foliar application of bio-stimulants, especially 1 mm salicylic acid, increased the fresh weight (13.07%), root dry weight (13.74%), shoot fresh weight (15.59%), chlorophyll a, b, and total content (13.13%, 14.29%, and 12.08% respectively), relative leaf water content (6.95%), and essential oil yield (27.59%). the interactive treatment of 100 mm salinity and 1 mm salicylic acid had the highest phenol and flavonoid content and essential oil percentage. the highest shoot weight and essential oil yield were obtained in the treatment without stress with 1 mm salicylic acid.conclusion: taken together, applying biological stimulants, especially 1 mm salicylic acid, will be recommended under salinity stress conditions in coneflower.