بررسی اثرات مقادیر و تنش نیتروژن بر صفات زراعی و مورفولوژیکی برنج رقم طارم محلی

هدف: بهینه سازی مقدار مصرف کودهای نیتروژنه یکی از راه‌کارهای مهم مدیریتی برای بهبود عملکرد است. به‌منظور بررسی اثرات مقادیر و تنش نیتروژن طی دو سال بر خصوصیات مورفولوژیک و صفات زراعی برنج این آزمایش به اجرا در آمد.روش پژوهش: آزمایشی به صورت کرت های‌ خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1388 و 1389 در مزرعه پژوهشی واقع در آمل اجرا شد. مقادیر نیتروژن در سه سطح (46، 69، 92 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) به‌عنوان عامل اصلی و عامل فرعی شامل چهار سطح تنش یا عدم مصرف نیتروژن (t1= تنش در مرحله خوشه دهی کامل، t2= تنش در مرحله ظهور خوشه آغازین، t3= تنش در مرحله پنجه‌دهی و t4= تنش در مرحله نشاکاری) بود.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تعداد دانه پر در خوشه، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت در سال 1388 بیش‌تر از سال 1389 بود. عملکرد دانه در سال اول (25/450 گرم در مترمربع) بیش‌تر از سال دوم (1/395 گرم در مترمربع) به‌دست آمد. حداکثر شاخص برداشت هم در سال 1388 و با تنش نیتروژن در مرحله خوشه دهی کامل به دست آمد.نتیجه‌گیری: بنابراین مصرف 69 کیلوگرم نیتروژن به صورت تنشی در هکتار با تنش نیتروژن در مرحله خوشه دهی کامل را می توان جهت تولید بالاترین عملکرد دانه پیشنهاد نمود.

investigating the effects of nitrogen levels and stress on agronomic and morphological traits of rice (oryza sativa l.) var. tarom local

objective: optimizing the consumption rate of nitrogen fertilizers is one of the important management strategies to improve performance. this experiment was carried out to investigate the effects of nitrogen stress and levels on the morphological characteristics and agronomic traits of rice.methods: an experiment was conducted in the form of split plots in a randomized complete block design with four replications in 2009 2010 at the research farm located in amol. nitrogen levels were considered the main factor at three levels (46, 69, 92 kg n/ha-1 from urea source) and the sub-factor included four levels of stress or lack of nitrogen consumption (t1= stress at the full clustering stage, t2= stress at the emergence of the initial cluster stage, t3= stress at the tillering stage, and t4= stress at the transplanting stage).results:  the results demonstrated that the number of full panicles per panicle, 1000-seed weight, grain yield, and harvest index were higher in 2009 than in 2010. grain yield in the first year (450.25 g/m2) was higher than that of the second year (395.1 g/m2). the maximum harvest index was also obtained in 2009 with nitrogen stress at the full clustering stage.conclusion: therefore, the application of 69 kg of nitrogen per hectare in installments can be recommended to produce the highest grain yield.