بهبود شاخص‌های فتوسنتزی، بیوشیمیایی و تحمل به سرمای کلزا پاییزه با کاربرد نانو‌سلنیوم در مرحله روزت

هدف: با توجه به صدمات ناشی از سرما و یخبندان در مناطق معتدل و سرد، استفاده از راه‌کارهای افزایش‌دهنده تحمل به سرما برای افزایش بقای زمستانی و استقرار گیاهچه‌ها اهمیت دارد.روش پژوهش: به‌منظور بررسی تاثیر کاربرد نانو‌سلنیوم در بهبود شاخص‌های فتوسنتزی، صفات بیوشیمیایی و افزایش تحمل به سرمای کلزای پاییزه، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 98-1397 انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل محلول‌پاشی غلظت‌های نانوسلنیوم (صفر (شاهد)، 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر) در مرحله 8-6 برگی بود.یافته ها: نتایج نشان داد محلول‌پاشی بوته‌های کلزا با غلظت‌های مختلف نانوسلنیوم موجب افزایش معنی‌دار محتوای نسبی آب برگ، رنگیزه‌های فتوسنتری، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، بقای زمستانه بوته‌ها و عملکرد دانه‌ گردید. بیش‌ترین محتوای نسبی آب برگ، فلورسانس بیشینه (fm)، حداکثر کارایی کوانتومی فتوسیستم ii (fv/fm)، فلورسانس متغیر (fv)، محتوای پرولین و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و پراکسیداز در بوته‌های محلول‌پاشی‌شده با 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسلنیوم به‌دست آمد. نانوسلنیوم از طریق افزایش میزان fv/fm، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و میزان اسید‌آمینه پرولین، موجب افزایش درصد زنده‌مانی بوته‌های کلزا به میزان 18/7 تا 94/8 درصد شد. محلول‌پاشی بوته‌های کلزا با غلظت‌های 25 و 50 میلی‌گرم در لیتر نانوسلنیوم سبب افزایش عملکرد دانه به‌ترتیب به میزان 10/28 و 19/34 درصد در مقایسه با تیمار شاهد (بدون محلول‌پاشی) شد.نتیجه گیری: به‌طور کلی نتایج نشان داد که کاربرد نانوسلنیوم با غلظت 50 میلی‌گرم در لیتر تاثیر مثبت و معنی‌داری بر صفات بیوشیمیایی و شاخص‌های فتوسنتزی کلزا داشت که این موضوع سبب شد تا تحمل به سرما ‌در بوته‌های کلزا افزایش یابد.

improvement of photosynthetic and biochemical characteristics and cold tolerance in winter oilseed rape (brassica napus l. var napus) via selenium nanoparticles application in the rosette stage

objective: due to the injuries caused by cold and frost in temperate and cold regions, utilizing strategies that increase cold tolerance to enhance the winter survival and establishment of seedlings is imperative.methods: to investigate the effects of selenium nanoparticles application on photosynthetic and biochemical indices and cold tolerance of oilseed rape, an experiment was carried out based on a randomized complete blocks design with three replications at the research farm station of the university of mohaghegh ardabili in 2018. the treatments consisted of foliar application of selenium nanoparticles (0 [control], 25, and 50 mg l-1) applied at the 6-8 leaves stage.results: the results demonstrated that selenium nanoparticle application significantly increased the rwc, photosynthetic pigments, antioxidant enzyme activity, winter survival, and grain yields. the highest rwc, maximal flourescnece (fm), highest photochemical efficiency of photosystem ii (fv/fm), and variable fluorescence (fv), proline content, and the activity of catalase and peroxidase enzymes were obtained with the foliar application of 50 mg l-1 selenium nanoparticles. selenium nanoparticles application significantly increased the winter survival of oilseed rape plants by about 7.18 to 8.94 percent, by improving the fv/fm, the activity of the antioxidant enzymes, and proline content. foliar application of 25 and 50 mg l-1 selenium nanoparticles resulted in about 28.10 and 34.19 percent increase in grain yield of oilseed rape as compared to the control (no spraying) treatment, respectively.conclusion: in general, the results demonstrated that applying 50 mg l-1 selenium nanoparticles had positive and significant effects on the photosynthetic and biochemical characteristics of winter oilseed rape, which resulted in the increased cold tolerance of the oilseed rape plants.